معرفی رشته مهندسی متالورژی

رشته مهندسی متالورژی ( مواد ) از جمله رشته هایی است که داوطلبان از طریق کنکور ریاضی میتوانند در دانشگاه در آن به ادامه تحصیل بپردازند. مهندسان متالورژی با استفاده از مواد شناخته شده و ناشناخته، یا با ایجاد اتم ها و پردازش آنها به صورت کاملاً جدید، ابزارها و فرایندهای جدیدی را ایجاد می کند تا فناوری را یک گام جلوتر بیاورند.

در این مقاله به معرفی رشته مهندسی متالوژی می پردازیم. رتبه قبولی، دروس، میزان درآمد، مزایا و معایب و مدت تحصیل در آن را بررسی می کنیم. با گرایش های آن برای ادامه تحصیل آشنا می شوید. در نهایت با مشورت و شناخت کامل می توانید تصمیم بگیرید که وارد این رشته بشوید یا خیر.

معرفی رشته مهندسی متالورژی

مواد جدید از بزرگترین دستاوردهای هر عصری بوده و از ابتدای تاریخ در رشد، شکوفایی، امنیت و کیفیت زندگی انسانها نقش اساسی داشته اند. این همیشه مواد جدیدی هستند که دریچه فناوری های جدید را باز می کنند، خواه در مهندسی عمران، شیمی، هسته ای، هوانوردی، کشاورزی، مکانیک، پزشکی و زیست باشد.

مهندسی متالورژی (مواد) را میتوان “کیمیاگری امروزی” توصیف کرد. مهندسی متالورژی (مواد) یک فعالیت چند رشته ای است که به سرعت در حال رشد است و در دهه های اخیر به عنوان یک زمینه قابل شناسایی ظهور کرده است. در مهندسی متالورژی (مواد) شناخت ساختار مواد و خواص آن و شناخت ارتباط بین این ساختار و خواص در جهت افزایش زمینه‌های کاربردی و طراحی مواد نو و ترکیبات جدید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مهندسی متالورژی (مواد) یک موضوع میان رشته ای است که شامل فیزیک و شیمی ماده، کاربردهای مهندسی و فرآیندهای تولید صنعتی است. جامعه مدرن به شدت به مواد پیشرفته وابسته است، به عنوان مثال، کامپوزیت های سبک برای وسایل نقلیه سریعتر، فیبرهای نوری برای ارتباطات از راه دور و میکرو تراشه های سیلیکون برای انتقال سریع اطلاعات.

مهندسان متالورژی ( مواد ) ، روابط بین ساختار و خواص یک ماده و نحوه ساخت آن را مطالعه می کنند. آنها همچنین مواد جدیدی را تولید کرده و فرایندهایی را برای تولید آنها طراحی می کنند. مهندس متالورژی ( مواد ) برای پیشرفت در فناوری نانو، محاسبات کوانتومی، باتری ها و همجوشی هسته ای و همچنین فن آوری های پزشکی مانند مواد جایگزین استخوان بسیار حیاتی است.

یک مهندس متالورژی ( مواد ) از اطلاعات خود در مواد برای تعیین مشخصات، فرآیندها و طراحی آنها استفاده می کند.مهندس متالورژی ( مواد ) از آنجا که از تخصص خود برای توسعه فن آوری های مختلف و عملیات تاسیسات تولیدی استفاده می کند، در ویژگی های مواد اولیه مختلف تخصص دارد. رشته مهندسی متالورژی ( مواد ) به عنوان علم مواد نیز شناخته می شود.

مهندس متالورژی ( مواد ) در طیف وسیعی از صنایع کار می کند و تحقیق می کند و روشهایی را برای بهبود و توسعه عملکرد و مقرون به صرفه بودن محصولات و فرآیندهای مختلف به کار می برد.

معمولاً مهندس مواد مسئول نظارت بر كنترل كيفيت و مشاوره در زمينه نگهداري مراحل است و شرايط داخل تاسيسات توليد را بررسي مي كند تا مواد را مورد توجه قرار داده و انرژي مصرفي و روش هاي بالقوه را براي كاهش آنها مورد توجه قرار دهد. وی همچنین مسئولیت مدیریت تکنسین های مهندسی و سایر پرسنل کارخانه های تولید را بر عهده دارد.

مدت تحصیل و دروس رشته مهندسی متالورژی (مواد)

برنامه کارشناسی درمهندسی متالورژی (مواد) ترکیبی از مطالعات خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی مواد با آموزش تکنیک های تولید و انتخاب مواد مناسب برای طیف گسترده ای از کاربردها است.

در این دوره، شما درک خوبی از رفتار مواد در شرایط مختلف خواهید یافت و یاد خواهید گرفت که چگونه مناسب بودن آنها را در محصولات و فرآیندهای صنعتی ارزیابی کنید. شما طراحی خواص مواد جدید را در سطح نانو و میکرو متناسب با کاربردها در مقیاس کلان مطالعه خواهید کرد. این دوره به طور خاص بر روی طراحی مواد جدید، از جمله مواد خود ترمیم شونده تمرکز دارد.

مهندسی متالورژی (مواد) شامل حدود 144 واحد درسی در  دوره کارشناسی است. شامل: خواص فیزیکی 1 و 2 – خواص مکانیکی 1 و 2 – شیمی فیزیک – ترمودینامیک – خوردگی-شکلدهی فلزات – عملیات حرارتی-ریخته گری و انجماد -استخراج فلزات و…

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته مهندسی متالورژی (مواد)

امکان ادامه تحصیل در داخل و خارج کشور در مقطع دکترا و کارشناسی ارشد در کلیه گرایش های مهندسی متالورژی وجود دارد. دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته با یادگیری زبان کشور مقصد، افزایش مهارت در بکارگیری نرم افزار های مورد نیاز این رشته، چاپ مقالات معتبر، شرکت در همایش ها و مسابقات بین المللی، معدل بالا در مقطع کارشناسی و … و مشارکت در پروژه های مهم میتوانند شانس پذیرش خود را در کشور مورد نظر بیشتر کنند.

گرایش های مهندسی مواد و متالورژی

گرایش های کارشناسی ارشد و دکترا :

• شناسایی و انتخاب مواد و روش ساخت مواد فلزی

• متالورژی استخراجی

• حفاظت و خوردگی مواد

• شکل دادن فلزات

• جوش کاری

• ریخته گری

• سرامیک

• نانو

• مهندسی پزشکی – بیو مواد

بازار کار، موقعیت شغلی و میزان درآمد مهندسی متالورژی (مواد)

یک مهندس متالورژی (مواد)، مواد مورد استفاده برای ایجاد طیف وسیعی از محصولات، از تراشه های رایانه ای و بال هواپیما گرفته تا چوب های گلف و دستگاه های زیست پزشکی را تولید، پردازش و آزمایش می کند. او ویژگی ها و ساختارهای فلزات، سرامیک ها، پلاستیک ها، ترکیبات، مواد نانو  و سایر مواد را به منظور ایجاد مواد جدید که مطابق با برخی از نیازهای مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی است، مطالعه می کند. همچنین به انتخاب مواد برای محصولات خاص و ایجاد روش های جدید استفاده از مواد موجود کمک می کند.

مهندس متالورژی (مواد) کجا کار می کند؟

شرکت های پیمانکاری: کار در شرکت ها و دفاتر پیمانکاری و بخش ساخت و ساز در زمینه هایی مانند طراحی و انتخاب مواد، حفاظت از مواد معدنی و مشاوره های مربوطه

آزمایشگاه های مهندسی: کار در آزمایشگاههای مهندسی مخصوص بررسی مواد برای مصارف ساختمانی، صنعتی یا هرگونه مصارف مهندسی

کارخانه ها: کار در کارخانه های تخصصی در زمینه های مختلف مانند صنایع استخراج، عملیات حرارتی، صنایع شیمیایی و سایر موارد در زمینه هایی مانند کیفیت و تولید

مدارس: کار در برخی از مدارس در زمینه نظارت مهندسی و تدریس دروس مانند شیمی و ریاضیات

موسسات علمی: در موسسات و مراکز علمی مانند دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و انجمن های علمی در آزمایشگاه ها و کارگاه ها و …

عرضه و فروش: فعالیت در زمینه تأمین، فروش و تهیه مواد برخی از شرکتهای پیمانکاری، کارخانجات و شرکتهای مهندسی

کشور ایران دارای معادن متنوع و غنی از فلزات و کانی ها است. با این حال، هنوز موفق نشده ایم در تولید فلزات در جهان پیشرفت چشمگیری داشته باشیم. اکنون در ایران فقط فلزاتی نظیر آهن، مس، سرب، روی و آلومینیوم تولید انبوه می شود و فلزاتی نظیر تیتانیم، منیزیم، کبالت و … را وارد میکنیم.

فارغ‌التحصیلان‌ متالورژی استخراجی‌ جذب‌ مراکز فرآیند استخراج‌ و تولید مواد اولیه‌ فلزی‌ (آهنی‌ و غیرآهنی‌) از کانی‌های‌ میشوند. فارغ‌التحصیلان شاخه ی‌ متالوررژی صنعتی می‌توانند در مراکز تولید قطعات فلزی مانند صنایع‌ دفاع‌، کشتی‌سازی‌، خودروسازی‌‌، صنایع ریخته‌گری، هواپیماسازی‌، صنایع متالورژی پودر، تراکتورسازی‌، صنایع‌ فولادسازی و کارگاه های ساخت‌ قطعات‌ مختلف‌ وسایل‌ خانگی‌ از جمله‌ یخچال‌، کولر، ماشین‌لباسشویی‌، تلویزیون‌ و ضبط‌ صوت‌ اشتغال دارند.

درآمد و حقوق مهندس متالورژی

مهندسان متالورژی (مواد) شاغل در سازمانهای دولتی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشور حقوق میگیرند. همچین مهندسانی که در بخش خصوصی فعالیت میکنند، بر اساس نوع قرار داد با کارفرما، میزان تجربه و توانایی در استفاده از مهارت های خود و همچنین شرکت یا سازمانی که در آن مشغول به کار هستند حقوق های متفاوتی دریافت میکنند.

بدیهی است مهندسان کم تجربه و کسانی که به تازگی فارغ التحصیل شده اند و مهارت های اجراییشان محدود است حقوق کمتری دریافت میکنند.

توانایی‌های لازم برای رشته مهندسی متالورژی (مواد)

داشتن مهارت و تسلط کافی در زبان انگلیسی در همه رشته های دانشگاهی از جمله مهندسی مواد و متالورژی ضروری است و در استخدام و تحصیلات این رشته بسیار تاثیر گذار است.

نقاط ضعف رشته مهندسی متالورژی (مواد)

•  تفکیک جنسیتی: از آنجایی که کارگاه متالورژی پرمخاطره است و نیازمند کار یدی است اشتغال و تحصیل در این رشته برای خانم ها دشوار است. با این حال میتوانند در بخش های آزمایشگاهی مشغول شوند.
• باید در کنار دانشگاه مهارتهای جانبی خود را ارتقاء دهید: شما خودتون باید بدنبال گذراندن دوره های متفرقه باشید.
•  استان محل زندگی بسیار مهم است زیرا صنایع مربوط به مهندسی متالورژی و میزان توسعه آنها در استان های مختلف یکسان نیست. مثلا استان اصفهان قطب متالورژی کشور است و شانس شما برای اشتغال در این استان افزایش میابد.

رتبه قبولی رشته مهندسی متالورژی (مواد)

در رشته های گروه ریاضی برخلاف تجربی ، دانشگاه بیشتر از رشته تعیین کننده رتبه لازم برای قبولی است. به دلیل تعدد دانشگاه های پذیرش کننده، بازه رتبه قبولی رشته مهندسی متالورژی (مواد) بسیار بزرگ است. در ادامه به بررسی حداقل رتبه لازم برای قبولی در دوره روانه این رشته در دانشگاه های برتر مهندسی می پردازیم. در انتها نیز حداقل رتبه لازم برای قبولی در این رشته را آورده ایم.

این آمار با توجه به قبولی های رشته مهندسی متالورژی (مواد) در سال های گذشته است. دقت کنید که همیشه این اعداد ثابت نیستند و هر سال با توجه به انتخاب رشته داوطلبان، ممکن است قدری تغییر کند. همچنین بومی بودن هم تاثیر مهم در قبولی در شهر خودتان دارد.

حالا اگر می خواهید بدانید که در این رشته قبول می شوید یا نه، مقاله تخمین رتبه کنکور را مطالعه کنید. در این مقاله روش های تخمین رتبه را معرفی کرده ایم.