در انتخاب رشته علاقه مهم تره یا پول ؟

در انتخاب رشته کنکور و در انتخاب هدف، یکی از مهم ترین دو راهی ها، انتخاب بین علاقه و بازار کار است. اگر شما هم بر سر دو راهی علاقه یا پول ( علاقه یا بازار کار ) قرار دارید این مقاله راهنمای خوبی برای شماست. قصد نداریم در این مقاله شعارگونه صحبت کنیم و بگوییم که حتما علاقه را انتخاب کنید، قرار است حقایق را هم بررسی کنیم. پس تا انتهای این مقاله را با دقت بخوانید. همچنین توصیه می کنیم صوت مشاوره ای انتهای مقاله را هم دانلود کنید و با دقت گوش کنید. با دورخیز همراه باشید تا کلی اطلاعات مفید و عالی به شما بدهیم. 🙂

علاقه یا پول ؟ علاقه یا بازار کار ؟

یکی از سوالاتی که همه ما در دوران مدرسه با آن مواجه شدیم این بود که علم بهتر است یا ثروت ؟ سوال فعلی هم شبیه به آن است علاقه یا پول ؟ پاسخ به این سوال چالش بزرگی در زمان خودش بود و با کمک بزرگترها جوابی را برای ارائه در کلاس آماده می کردیم. زندگی پر از چالش‌ها و دو راهی های سرنوشت ساز است. شاید هدف از انشاهایی با چنین موضوع هایی این بوده که آمادگی لازم را در ما ایجاد کند. انتخاب رشته نیز برای شما یک تصمیم چالش برانگیز است. بر سر یک دو راهی قرار گرفته‌اید و این سوال برایتان پیش می آید که کدام یک مهمتر است؛ علاقه یا پول ؟ برای یافتن پاسخی درست برای این سوال لازم است که عوامل موثر در انتخاب رشته را با دقت بررسی کنید. در ادامه این عوامل را بررسی می کنیم.

برای انتخاب علاقه یا پول ( بازار کار ) باید 5 مسئله تعیین شود

هر کسی با توجه به خصوصیات شخصی و محیطی که در آن بزرگ شده است ارزش ها و اولویت های متفاوتی دارد. در انتخاب بین علاقه یا بازار کار نمی توان همان ابتدا و به صورت مطلق یکی را انتخاب کرد و از دیگری برای همیشه گذشت. در مواجهه با مسائل و موضوعات مهم زندگی، به صورت صفر و یک عمل نکنید. زمان و موقعیت را در نظر بگیرید و منعطف باشید. در ادامه به برخی از شرایط تاثیرگذار در این انتخاب اشاره می‌کنیم.

 

علاقه خاص و منحصر به فرد

انتخاب رشته و ورود به دانشگاه، مقصد زندگی شما نیست بلکه فقط یک مسیر است. شما قرار است در این مسیر به هدف ها و ارزشهایی در پیدا کنید که در نهایت احساس خوشبختی کنید و از زندگیتان راضی باشید. زندگی را مانند مسابقه ای در نظر نگیرید که خط پایانی دارد و شما باید از بقیه جلو بزنید تا برنده شوید. برنده واقعی کسی است که از زندگی اش لذت ببرد و حسرت گذشته را نخورد.

برای انتخاب درست مسیر، علاوه بر شناخت عوامل موثر در انتخاب رشته، باید از خودتان هم شناخت کاملی داشته باشید. این شناخت شامل تمام جنبه های روحی و فیزیکی شما می شود. برای مثال اگر در هنگام انجام کاری یا دیدن و مطالعه موضوعی احساس خوبی داشتید و گذر زمان برایتان محسوس نبود، این گویای علاقه شما به آن موضوع است. اگر در دوران مدرسه یک کلاس بیشتر از بقیه برای شما جذابیت داشت یک دلیلش علاقه شما به آن درس است. نمرات شما در طول دوران مدرسه نیز معیاری برای سنجش علاقه و گرایش شماست. هیچ کس به اندازه خودتان نمی تواند از این موارد به طور کامل آگاه شود و شما را بشناسد. پس گام اول در دوراهی علاقه یا پول این است که به درون و گذشته خود رجوع کنید و ببینید چه چیزی حال شما را خوب می کند.

 

استعدادها و مهارت های قبلی

گاهی شرایط فراهم نیست و نمی توان فقط براساس آرزو ها انتخاب رشته کرد. برای مثال خیلی ها از بچگی آرزو دارند که خلبان شوند ولی می دانیم که از نظر فیزیکی باید یک سری خصوصیات را داشته باشند تا پذیرش شوند. یا مثلا اگر شما از خون میترسید و تحمل حضور در بیمارستان و مواجهه با بیماران را ندارید، نباید وارد رشته پزشکی یا دندانپزشکی شوید. بنابراین این واقعیات را هم در نظر بگیرید و در اولویت بندی انتخاب هایتان اعمال کنید.

ممکن است برخی قبل از انتخاب رشته و سپری کردن تحصیلات آکادمیک، در یک زمینه مهارت و تجربه داشته باشند. برای مثال داوطلبی از قبل در زمینه کامپیوتر و IT مهارت پیدا کرده است و تصمیم دارد در همین مسیر دانش آکادمیک را هم کسب کند و به صورت حرفه‌ای مشغول به کار شود. یا حتی کسی که در کارهای فنی مهارت دارد با گذراندن دوره های مربوطه می تواند مهارت خود را ارتقا دهد و موفق تر شود.

 

خواسته و فشار خانواده

شاید در گذشته صرف دانشگاه رفتن، خانواده ها را راضی می کرد ولی امروزه با توجه به رواج آن، تاکید آنها بر قبولی در رشته هایی خاص است. این خواسته دلایل مختلفی می تواند داشته باشد:

1. بعضی پدر و مادرها دوست دارند فرزندشان هم همان شغل و حرفه آنها را پیش بگیرد. بنابراین بدون در نظر گرفتن علایق او، او را به آن سمت سوق می دهند.
2. بعضی دیگر چون در گذشته ناکام مانده و به رشته مورد علاقه خود نرسیده‌اند می‌خواهند هر طور شده فرزندشان در انتخاب رشته خود، آرزوی آن را محقق کند.
3. متاسفانه به دلیل فشار روانی سنگینی که در جامعه ایجاد شده و بعضی رشته ها جنبه خودنمایی و پز دادن پیدا کرده‌اند؛ پدر و مادر ها هم از بچه هایشان انتظار دارند که از این قافله عقب نمانند. غافل از اینکه شاید آنها نتوانند اصلاً این رشته را به پایان برسانند و بالعکس موجب سرخوردگی خود و پدر و مادر شود.

 

روابط ، آشنایان و اقوام

علاوه بر مسائل چشم و هم چشمی که ذکر شد، ممکن است اقوام و آشنایان تاثیرات دیگری نیز در اولویت بندی انتخاب های شما داشته باشند. برای مثال اگر شرایط کاری شما در یک زمینه توسط آنها فراهم شود، آن رشته برای شما اولویت پیدا میکند. مثال دیگر اینکه اگر به مهاجرت فکر می کنید و دوست یا فامیلی دارید که می تواند به شما در این زمینه کمک کند، ممکن است اولویت های شما تغییر کند. در این موقعیت رشته هایی برای شما اولویت پیدا می کند که امکان اپلای و مهاجرت و در آن کشور را را برایتان ممکن کنند.

 

مشکلات شدید مالی

همانطور که پیشتر ذکر شد، انتخاب رشته و ورود به دانشگاه تنها یک مرحله از زندگی شما است. برای بعضی ها این انتخاب و اولویت بندی فراتر از بحث علاقه است. این انتخاب میتواند پلی باشد به یک شغل و حرفه ای که نیاز مالی شما را در زندگی تامین کند. بنابراین اگر کسی از نظر مالی در تنگنا باشد ممکن است در دوراهی علاقه یا پول به سمت انتخاب پول کشیده شود.

 

چه زمانی علاقه مهمتر است؟

باید قبول کنیم که نیازهای اولیه زندگی هرکس باید تأمین باشد تا بتواند به علایقش هم فکر کند. فردی را تصور کنید که بنا به دلایلی بی‌خانمان شده است و در حال حاضر فقط به داشتن یک مسکن فکر می کند. برای او صحبت از انتخاب رشته مورد علاقه شاید چندان معنی نداشته باشد و بهش فکر نکند. اولویت برای او داشتن کار و منبع درآمدی است که احتیاجات اولیه‌اش را تامین کند.برای شما داوطلبان کنکور به هر حال این امکان فراهم شده است که وقت و تمرکز خود را روی کنکور بگذارید. در حال حاضر این موقعیت را دارید که به فراتر از زمان حال فکر کنید و برای آینده خود برنامه ریزی کنید. به نوعی از الان دارید سرمایه‌گذاری می کنید تا در آینده نتیجه آن را چه از نظر مادی و چه از نظر داشتن آرامش و رضایت ببینید.

کار و شغل شما می تواند تا آخر عمر سبک زندگی شما را تعیین کند و هر روز با آن سر و کار دارید. چطور میشود از کاری بیزار بود ولی هر روز آن را به اجبار انجام داد؟ بالاخره روزی از آن دست می کشید. در طول آن مدت هم چون علاقه و کششی به آن ندارید، از تمام توان خود استفاده نمی کنید؛ بنابراین آن طور که باید پیشرفت نمی کنید. خود عدم پیشرفت نیز، این روند را سرعت می بخشد.

انتخاب بین علاقه یا پول در این مقطع به معنای چشم پوشی و گذشت از دیگری نیست. شما فقط الان تصمیم می گیرید که کدام یک برای شما اولویت بالاتری دارد. آیا میشود از علاقه به پول رسید؟ بله. برعکسش هم ممکن است ولی سخت تر. آینده را تصور کنید. بعد از سالها کار کردن در حرفه و محیطی که دوست نداشته اید؛ آیا در آن سن دیگر علاقه ها و آرزوهای الان را دارید؟ آیا همچنان فرصت دستیابی به آنها را دارید؟ انتخاب رشته فقط محدود به جنبه درس و دانشگاه نمی‌شود بلکه محیط زندگی، دوستان، روابط اجتماعی و آینده شغلی شما را شکل می دهد.

افرادی که علاقه و شغل شان یکی باشد به مراتب در کارشان پیشرفت می کنند و در کنار آن از زندگی شان هم راضی هستند. برای افرادی که در کارشان تبحر دارند همیشه بازار کار وجود دارد و یا خود کار آفرینی می کند. ما کار میکنیم که پول در بیاوریم و از پول هم برای تامین نیازهای خود و لذت بردن از زندگی استفاده می کنیم. چه بهتر که این لذت، از کاری که هر روز انجام میدهیم نیز به دست آید.

 

چه زمانی پول مهم تر است؟

با تمام این توضیحات اگر کسی بین علاقه یا بازار کار ، بازارکار را اولویت اول خود قرار دهد نباید مورد سرزنش قرار گیرد. بعضی عوامل تعیین‌کننده، از طرف جامعه بر ما تحمیل می‌شوند و مجبوریم برای مصلحت خود و خانواده تصمیم بگیریم. برای مثال شرایط اقتصادی بد و نبود امنیت شغلی برای بعضی رشته ها ممکن است داوطلبان را دچار تردید در انتخاب رشته کند. اگر به رشته ای علاقه واقعی دارید و حتی از قبل مهارتی در آن کسب کرده اید، بهتر است به توانایی های خودتان باور داشته باشید و در آن مسیر قدم بگذارید. اگر شما نتوانید در آن زمینه کار کنید یا کار آفرین باشید پس چه کسی می تواند؟

اگر می‌خواهید رشته ای را فقط بر اساس جو و حرف های مردم در مورد درآمد آن انتخاب کنید ،  بهتر است در مورد تمام جوانب آن تحقیق کنید. سعی کنید از خود افرادی که در آن رشته مشغول به تحصیل هستند یا فارغ التحصیل شده اند اطلاعات دقیق و موثق کسب کنید. صرفاً بر اساس شایعات و تصورات عامه جامعه چنین تصمیم سرنوشت‌سازی نگیرید.

 

شناخت علایق کاذب و پیشگیری از به دام افتادن

لازمه تصمیم گیری، شناخت و داشتن اطلاعات کافی در آن زمینه است. اگر میخواهید علاقه را مبنای انتخاب رشته خود قرار دهید، باید ابتدا آن را بشناسید و با علایق کاذب اشتباه نگیرید. علاقه به چیزی باید باعث جنب و جوش و تلاش شما در راستای رسیدن به آن می شود. این که بقیه در مورد یک رشته چه تعاریفی می‌کنند یا در جامعه در دوره های مختلف تب یک رشته خاص خیلی داغ می‌شود نباید معیار قرار گیرد. درست است که این تعاریف ممکن است جذاب و ترغیب کننده باشند اما در درون خود یک تضاد با علایقتان را احساس می کنید.

اگر فکر می کنید به تنهایی نمی توانید علاقه‌تان را کشف کنید و بین گزینه های مختلف مردد هستید، میتوانید از مشاورانی در این زمینه کمک بگیرید. برای تسهیل و فراگیر شدن این کمک، تست هایی روانشناسی طراحی شده است که در دسترس همه قرار دارد؛ از جمله: تست mbti و تست هالند. با پاسخگویی به این تست ها لیستی اولویت بندی شده است از رشته های متناسب با نگرش و روحیات شما برایتان ارائه می شود.

 

اگر بین علاقه یا پول 50-50 بودید، کدام مهمتر است؟

اگردر صورت بررسی همه شرایط همچنان بین علاقه یا پول مردد بودید، بهتر است به ندای درون خود گوش دهید و به سمت علاقه خود بروید. داوطلبان زیادی هستند که در زمان انتخاب رشته این موضوع را جدی نگرفتند و پس از چندین ترم، از آن رشته انصراف دادند و یا حتی بعد از فارغ التحصیلی، در رشته ای دیگر شروع به تحصیل کردند. اگر از ابتدا درست تصمیم بگیرید، وقت و انرژی تان بیهوده از دست نمی رود.

 

فقط علاقه یا بازار کار مهم نیست! به  سایر فاکتورهای انتخاب رشته هم توجه کنید

در شناخت خود علاوه بر در نظر گرفتن علاقه‌ای که دارید باید به استعدادها و توانایی‌های خود نیز توجه کنید. هم چنین محدودیت هایی را که ممکن است علیرغم داشتن علاقه، شما را از رسیدن به رشته ای  باز دارد در نظر بگیرید. (برای مثال در مورد خلبانی یا رشته های گروه پزشکی)

در شناخت یک رشته نیز فاکتورهای مهمی وجود دارد که باید مد نظر قرار دهید:

1. طول دوره تحصیل: بعضی از دروس مثل رشته های گروه پزشکی طول دوره تحصیل طولانی ای دارند. نمی شود انتظار داشت که خیلی زود مشغول به کار و مستقل شوید. در مقابل، در بعضی از رشته های گروه مهندسی با مدرک لیسانس هم می توانید شروع به کار کنید و تجربه ای شود برای فرصت های شغلی بهتر چون در آن ها تجربه کاری مهم تر است.
2. سختی تحصیل: با مراجعه به سایت دانشگاه ها میتوانید کوریکولوم آموزشی رشته های مختلف را مشاهده کنید. به این ترتیب با دروسی که باید در آن رشته بخوانید آشنا می شوید. بررسی کنید که آیا اینها دروسی هستند که علاقه داشته باشید یا اصلا بتوانید طی چند سال مطالعه کنید و با موفقیت آنها را پشت سر بگذارید یا خیر. برای مثال شماری از داوطلبان با علاقه زیاد به کار با کامپیوتر وارد این رشته می شوند ولی بعد از آن تازه متوجه می شوند که واحدهای زیادی از دروس ریاضی و فیزیک را باید بگذرانند.
3. سختی شغل
4. زمان رسیدن به درآمد
5. محیط کار