رشته دامپزشکی یکی از رشته های ناشناخته ولی بسیار جذاب دانشگاهی است. شناختی که در بین عموم مردم از رشته دامپزشکی وجود دارد کامل نیست و یا خیلی محدود است. در این مقاله به معرفی رشته دامپزشکی و بررسی همه جوانب آن ، از دوره دانشجویی تا آینده شغلی ، می پردازیم. رتبه قبولی ، دروس و مدت زمان تحصیل در آن را بررسی می کنیم. موقعیت های شغلی و رشته های تخصصی دامپزشکی را معرفی می کنیم. در نهایت با شناخت از نقاط قوت و ضعف این رشته و توانایی های مورد نیاز آن می توانید انتخابی درست برای آینده خود داشته باشید. با این مقاله کامل و جذاب همراه ما باشید.
معرفی رشته دامپزشکی
رشته دامپزشکی یکی از چهار رشته دکتری عمومی رشته تجربی است که در زیر گروه یک قرار دارد. این رشته زمینه فعالیت بسیار متنوعی دارد و اصلاٌ محدود نیست. یک دامپزشک در این رشته می تواند از درمان و حفظ سلامتی حیوانات خانگی تا درمان بیماری های دام هایی که خوراک انسان هستند و همچنین بررسی کیفیت و سلامت مواد غذایی حاصل از به فعالیت بپردازد.
بخش زیادی از تاثیر حضور یک دامپزشک در یک جامعه، تامین و حفظ سلامت اعضای آن جامعه است. چون بخش زیادی از خوراک انسان از دام بدست می آید و می دانیم کیفیت خوراک می تواند مستقیماٌ روی سلامتی انسان تاثیر بگذارد.
بسیاری از داوطلبانی که حتی بعد از قبولی در این رشته، وارد دانشگاه می شوند هنوز شناخت کافی نسبت به این رشته را ندارند چون منبع کامل و درستی برای معرفی این رشته وجود نداشته است. ما در این مقاله سعی کرده ایم که رشته دامپزشکی را از هر لحاظی بررسی کنیم و به شما در انتخاب این رشته کمک کنیم.
مدت تحصیل و دوره ها
رشته دامپزشکی در ایران به صورت دکتری پیوسته ارائه می شود. مدت تحصیل رشته دامپزشکی ۶ سال یعنی ۱۲ ترم است که ۲۲۵ واحد درسی در این ۱۲ ترم ارائه می شود و بعد از گذراندن این ۱۲ ترم، به شما مدرک دکتری عمومی (حرفه ای) دامپزشکی داده می شود و شما دکتر دامپزشک خواهید بود. البته در بعضی از کشور ها این رشته به صورت ناپیوسته ارائه می شود. در ایران هم این رشته به صورت ناپیوسته در مقاطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می شود که حوزه کاری آن متفاوت و بسیار محدود است.
در طول دوره تحصیلی ۶ ساله دو آزمون در انتظار دانشجویان این رشته خواهد بود. آزمون اول، آزمون علوم پایه است که در سال دوم، برگزار می شود و تا دو بار امکان شرکت در این آزمون وجود دارد. دانشجویان رشته دامپزشکی برای ادامه تحصیل، باید در این آزمون حد نصاب نمره را کسب کنند. آزمون بعدی، آزمون پیش درمانگاهی یا پری انترنی است که در سال چهارم برگزار می شود و پس از قبولی در این آزمون، دانشجویان این رشته وارد دوره درمانگاهی یا انترنی می شوند. این آزمون هم سالی دو بار برگزار می شود و تا ۳ بار امکان شرکت در آن وجود دارد. در صورتی که دانشجویی نتواند حد نصاب نمره در این آزمون را کسب کند، مدرک معادل کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی به او داده می شود.
دروس رشته دامپزشکی
اول از همه درباره سختی دروس رشته دامپزشکی می گوییم. رشته دامپزشکی کامل ترین و پردردسر ترین رشته دانشگاهی علوم تجربی است. چون در این رشته به مطالعه پستانداران اهلی و وحشی، آبزیان و پرندگان و حتی حشرات ارزشمند مانند کرم ابریشم و زنبور عسل پرداخته می شود. بنابراین پیچیدگی ها و مطالبی که در این رشته باید بیاموزید بسیار زیاد است.
به طور کلی دروس رشته دامپزشکی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
- دروس تخصصی (الزامی):آناتومی، فیزیولوژی، پاتولوژی، بیوشیمی، رادیولوژی، جراحی، داخلی و…
- دروس تخصصی (انتخابی یا اختیاری):جنین شناسی، زبان تخصصی، فرمولاسیون و داروسازی دامپزشکی و …
- کارآموزی و کارورزی: کارورزی طب بالینی دام کوچک، کارورزی رادیولوژی، کارورزی جراحی دام کوچک و کارورزی جراحی دام بزرگ و …
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته دامپزشکی
بعد از فارغ التحصیلی از دوره دکتری عمومی دامپزشکی و قبولی در آزمون سازمان نظام دامپزشکی و گرفتن شماره نظام دامپزشکی، می توانید به عنوان دکتر دامپزشک در کلینیک های دامپزشکی، داروخانه های دامپزشکی و یا در زمینه بهداشت صنایع غذایی و همچنین انستیتیو پاستور و موسسه سرم سازی رازی مشغول به کار بشوید. اما اگر تمایل به ادامه تحصیل در این رشته را داشته باشید، می توانید در آزمون دستیاری (Residency) و یا PhD شرکت کنید.
رشته های دستیاری
رشته های دستیاری دامپزشکی شامل:
رادیولوژی دامپزشکی، بیماری‌های داخلی دام‌های بزرگ، بیماری‌های داخلی دام‌های کوچک، مامایی و تولیدمثل دام، جراحی دامپزشکی، بهداشت و بیماری‌های پرندگان، بهداشت و بیماری‌های آبزیان.
رشته های مقطع PhD
رشته های مقطع PhD دامپزشکی شامل:
بیوشیمی، بهداشت مواد غذایی، انگل‌شناسی دامپزشکی، اپیدمیولوژی، بهداشت خوراک دام، باکتری‌شناسی، ویروس‌شناسی، ایمنی‌شناسی، بیوتکنولوژی، فارماکولوژی دامپزشکی، فناوری تولیدمثل در دامپزشکی، سم‌شناسی، فیزیولوژی، آناتومی و جنین‌شناسی مقایسه‌ای، بافت‌شناسی مقایسه‌ای، بیهوشی و مراقبت‌های ویژه دامپزشکی.
بازار کار و موقعیت شغلی رشته دامپزشکی
همانطور که پیش تر گفتیم، تصویر کلی از کار و آینده شغلی فارغ التحصیلان رشته دامپزشکی ، محدود به کار در کلینیک ها و بیمارستان های دامپزشکی است. اما در واقعیت اینطور نیست. همانطور که قبل تر گفتیم، یک دکتر دامپزشک امکان تاسیس کلینیک دامپزشکی و داروخانه دامپزشکی را دارد. از طرفی می تواند در کارخانه های تولید مواد غذایی به عنوان مسئول فنی مشغول به کار شود چون این کارخانه های مواد غذایی به حضور یک دامپزشک در کارخانه خود نیاز دارند. همچنین انستیتیو پاستور و موسسه سرم سازی رازی هم به حضور دامپزشکان نیاز دارند. در کنار همه این موارد، عضویت در هیئت علمی دانشگاه ها و آموزش هم از دیگر زمینه های شغلی این رشته است. پس بازار کار و شغل برای فار غ التحصیلان این رشته فراهم است.
درآمد رشته دامپزشکی
درآمد رشته دامپزشکی بسیار متفاوت است چون زمینه های شغلی این رشته بسیار متنوع و گسترده است. البته علاقه و مهارت دامپزشک هم در میزان درآمد او بسیار تاثیر گذار است. درآمد رشته دامپزشکی از حداقل ماهی ۲ میلیون تا ماهی ۴۰ میلیون و حتی بیشتر می تواند متفاوت باشد. درآمد دامپزشکی به خود فرد بستگی دارد. به اینکه این دکتر دامپزشک، چقدر تبحر و علم و خلاقیت دارد! مثلاً یک دکتر دامپزشک که وارد حیطه جراحی می شود باید بسیار صبور و هنرمند باشد تا بتواند در انجام عمل جراحی به موفقیت برسد و در نهایت درآمد خوبی داشته باشد.
توانایی های لازم
داوطلبی که می خواهد وارد رشته دام پزشکی بشود، باید مهارت ها و توانایی های لازم را داشته باشد. تنوع دروس و سختی آن ها بسیار زیاد است پس باید حوصله کافی برای وقت گذاشتن برای این همه درس را داشته باشید. چون قرار است دکتر دام پزشک بشوید! در آینده ممکن است هزاران مدل کیس درمانی، برای شما بیاورند بنابراین باید به تحقیق و مطالعه بسیار علاقه مند باشید. چون به خیلی از کیس های درمانی، حتی یک بار هم در دانشگاه و دروس دانشگاهی اشاره نمی شود و این شما هستید که با مطالعه و تجربه خود می توانید خودتان را نسبت به دیگران متمایز کنید.
تسلط به زبان انگلیسی هم از مهارت های لازم برای این رشته است چون خیلی از منابع این رشته زبان اصلی هستند و ترجمه ای برای آن ها وجود ندارد. همچنین باید بتوانید از علم روز دنیا هم استفاده کنید که لازمه آن تسلط بر زبان انگلیسی است.
علاوه بر این مهارت های فردی، باید به این نکته اشاره کنیم که داشتن علاقه به حیوانات از شروط اصلی انتخاب این رشته تحصیلی است. برای انتخاب این رشته، ببینید سلامت حیوانات، حفظ و رعایت حقوق آن ها و مهربانی با آن ها برای شما اهمیت دارد یا نه!
نقاط قوت و ضعف رشته دامپزشکی
در بررسی نقاط قوت و ضعف ، به صورت مطلق نمی توان مواردی را ذکر کرد. برای مثال ممکن است کسی که به اجبار و بدون علاقه وارد این رشته شده است ، از سختی دروس این رشته شکایت کند ولی برای کسی که علاقه دارد این گونه نباشد. اما به صورت کلی می توان مواردی را برای آنها برشمرد.
نقاط قوت
- یک دامپزشک از گنجینه ای از اطلاعات برخوردار است و می تواند در رابطه با خیلی از مسائل علمی مربوط به علوم پزشکی اظهار نظر کند. این موضوع ناشی از گستره سطح مطالعات یک دانشجوی دامپزشکی است.
- در همه جای دنیا و در هر مقطع زمانی به حضور یک دامپزشک نیاز است زیرا سلامت انسان، در گرو حضور دامپزشک و فعالیت آن است.
- دامپزشک با حضور در دنیای پر از زیبایی حیوانات جهان خلقت، همیشه پر از حس خوب و انرژی مثبت است. چون فقط دامپزشک است که درد این حیوانات بی آزار را می فهمد و به عبارتی دامپزشک با فعالیت خود، مرهمی بر درد جاندارانی است که هیچ پشتوانه ای در این دنیا ندارند.
- یک دامپزشک در جامعه از وجهه و احترام بالایی برخوردار است.
- یک دامپزشک به راحتی می تواند وارد بازار کار بشود.
نقاط ضعف
- دروس رشته دام پزشکی برخلاف دید عموم مردم بسیار سنگین و گسترده است. بنابراین شاید بتوان این موضوع را یکی از نقطه ضعف های این رشته دانست.
- گرفتن مجوز برای تاسیس کلینیک دامپزشکی و داروخانه دامپزشکی بسیار مشکل است.
- به علت نبود شناخت کافی از این رشته، یک دکتر دامپزشک گاهی اوقات با برخوردهای نامناسبی رو به رو می شود که با گذشت زمان امروزه این مشکل تا حد زیادی حل شده است.
رتبه لازم برای قبولی در رشته دامپزشکی
در این جا می خواهیم در رابطه با رتبه لازم برای قبولی در رشته دامپزشکی صحبت کنیم. در این باره باید حتما به منطقه، سهمیه و قطبی گزینی و همچنین وجود پذیرش نوبت دوم برای بررسی رتبه لازم برای قبولی در رشته دامپزشکی توجه کرد. همچنین در سال های اخیر ظرفیت پذیرش دانشگاه های آزاد برای رشته دام پزشکی افزایش پیدا کرده است. کل ظرفیت سالانه رشته دام پزشکی در سراسر دانشگاه های ایران، ۷۵۰ داوطلب است. اما به طور کلی آخرین رتبه های قبولی در مناطق مختلف به این صورت است :
منطقه یک : ۵۰۰۰
منطقه دو : ۱۰۰۰۰
منطقه سه : ۱۰۰۰۰
برای تخمین رتبه هم می توانید از مقاله تخمین رتبه کنکور که برای شما تهیه کرده ایم، استفاده کنید. این مقاله در لینک زیر در دسترس است و به وسیله آن مطمئن می شوید که در این رشته امکان قبولی شما وجود دارد یا نه!
در پایان امیدواریم در گرفتن تصمیم سرنوشت ساز زندگیتان ابتدا خوب تحقیق کنید و از افرادی که در آن زمینه تجربه دارند مشورت بگیرید. اگر به رشته دامپزشکی علاقه دارید راه برای موفقیت در آن برایتان وجود دارد ؛ چه از نظر موقعیت اجتماعی و چه از نظر مالی. برای ورود به هر رشته و یا کاری همیشه افرادی هستند که قصد دارند شما را ناامید می کنند و یا بالعکس تمجیدهای اغراق آمیز می کنند. تصمیمات خود را با بررسی همه شرایط و بر اساس واقعیات بگیرید. می توانید فایل صوتی توضیحات منیر محمدعلیزاده که خودش دانشجوی دامپزشکی است را در بخش زیر گوش کنید.
منیر محمدعلیزاده
