وسواس مطالعه یکی از آفت های مطالعاتی است که عده ای از دانش آموزان با آن درگیر هستند. در این مقاله می خواهیم در قدم اول وسواس مطالعه را بشناسیم تا بتوانید متوجه حضور این آفت در نحوه مطالعتان بشوید. بعد از آن می خواهیم در رابطه با راهکارهایی که با استفاده از آن ها می توانید مشکل وسواس مطالعه را در خود حل کنید، صحبت کنیم.
[vc_row][vc_column][vc_custom_heading text=”ویدئوی آموزشی راهکارهای کنترل وسواس مطالعه” font_container=”tag:p|text_align:center” use_theme_fonts=”yes” css=”%7B%22default%22%3A%7B%22color%22%3A%22%23333333%22%2C%22background-color%22%3A%22linear-gradient%2890deg%2C%23ffaa00%2C%23ffcc00%29%22%2C%22margin-bottom%22%3A%220%22%2C%22padding-left%22%3A%224px%22%2C%22padding-top%22%3A%224px%22%2C%22padding-bottom%22%3A%224px%22%2C%22padding-right%22%3A%224px%22%7D%7D”][/vc_column][/vc_row]
وسواس چیست؟
به طور کلی وسواس به مجموعه ای از کارها با آداب و قواعد ساختگی و گاهی آزاد دهنده گفته می شود. در حالی که این قواعد هیچ گونه منطق و علت توجیه پذیر ندارد. افراد وسواسی این کارها را صرفا برای این انجام می دهند که اضطراب خود را کاهش دهند. در واقع می توان گفت وسواس یک مکانیزم دفاعی برای دور شدن از استرسی است که فرد را دچار آزار کرده است. توجه کنید که یک سری از وسواس ها خودشان باعث ایجاد یا تشدید استرس و اضطراب برای فرد می شود.
وسواس مطالعه چیست؟
یک سری از دانش آموزان که برای کنکور درس می خوانند دچار وسواس مطالعه هستند. این افراد زمان زیادی را به درس خواندن اختصاص می دهند و در برنامه ریزی خود مباحث و دروس را مشخص می کنند. ولی در انتهای روز وقتی به عملکرد خود نگاه می کنند به این نتیجه می رسند که تنها ۳ الی ۴ ساعت مطالعه مفید داشته اند. در اصل این افراد بخش عمده ای از زمان خود را به تکرار بی مورد مباحثی که خوانده اند اختصاص داده اند.
وسواس مطالعه نوعی اضطراب است که باعث می شود فرد در انتهای مطالعه یک بخش دائماً شک و تردید پیدا کند که آیا درس را یادگرفته است یا خیر؟
افرادی که وسواس مطالعه دارند لزوما تنبل و ضعیف نیستند. این افراد حین خواندن مطالب اگر به مطلبی بر بخورند که مفهوم آن را ندانند این مطلب را بارها و بارها تکرار می کنند. مثلا ممکن است در طی یک ساعت تنها دو سه صفحه درس خوانده باشند. بعضی از این افراد از این تعبیر استفاده می کنند: خواندن این موضوع به دلم ننشسته! یا از آن مطمئن نشدم! وسواس مطالعه باعث اتلاف وقت در طول روز می شود و حتی با وجود ساعت مطالعه بالا، نتیجه دلخواهی حاصل نمی شود. دانش آموزانی که وسواس مطالعه دارند طبیعتا سرعت پیشروی بسیار کمی در دروس دارند.
راه درمان وسواس مطالعه
اگر دچار وسواس در مطالعه هستید، با استفاده از راهکارهایی که در ادامه می گوییم، به راحتی می توانید این مشکل را حل کنید. البته در قدم اول لازم است خودتان را باور داشته باشبد و بدانید که می توانید این تغییر را در خود ایجاد کنید. پس با ما همراه باشید.
اراده خود را بالا ببرید و شجاعت به خرج دهید
سعی کنید شجاعت خود را بالا ببرید و خوتان را قبول داشته باشید تا بتوانید دوباره خوانی و تکرار زیاد در حین مطالعه را کنار بگذارید. حواستان باشد که تکرار زیاد در یادگیری شما تاثیری ندارد و فقط وقت شما را تلف می کند.
ذهنتان را کنترل کنید
به خاطر داشته باشید که شما باید ذهنتان را کنترل کنید نه ذهنتان، شما را! به خودتان اعتماد کنید و بپذیرید که با یک وقت معمولی، شما می توانید درس را به خوبی متوجه شوید. به خاطر داشته باشید که هیچ کس به اندازه خودتان نمی تواند در حل این مشکل به شما کمک کند.
به خودتان بگویید: من این مطلب را یاد گرفته ام و نیازی نیست بیش از حد آن را تکرار کنم.
یاد گرفتن کامل یک مطلب در دور اول مطالعه ممکن نیست
بیشتر دانش آموزانی که مشکل وسواس مطالعه دارند، فکر می کنند در همان دور اول مطالعه باید همه مطالب را دقیق و جزء به جزء یاد بگیرند و اگر این اتفاق نیفتد، عقب افتاده اند و یا نمی توانند بعداً آن نکته یا مطلب را یاد بگیرند. این تصور کاملاً اشتباه است. مغز شما در هر بازه زمانی توانایی یادگیری تعداد مشخصی کلمه را دارد. حالا شما هر چقدر هم در آن بازه زمانی یک مطلب را تکرار کنید، در نهایت یاد گیری اتفاق نمی افتد! شما باید در دور اول مطالعه بخشی از مطالب را انجام دهید و در دور دوم به بخش دیگر و در دورهای بعد به سایر نکات و جزئیات مسلط شوید.
اگر مطلبی را یاد نمی گیرید، از آن بگذرید
همان طور که در مورد قبل گفتیم، لازم نیست همه مطالب را در دور اول مطالعه یاد بگیرید. در حین مطالعه اگر مطلبی را یاد نمی گیرید و یا نمی توانید به خاطر بسپارید، زیر آن خط بکشید و یا به نحوی آن را نشان دار کنید و با خیال راحت از آن بگذرید. در دور های بعدی مطالعه با خیال راحت آن ها را یاد می گیرید. خیالتان راحت!
قدرت تشخیصتان را بالا ببرید
سعی کنید هنگام مطالعه، مطالب مهم را از مطالب غیر مهم و کم اهمیت تشخیص دهید. با این کار همه وقتتان را برای یادگیری مطالب مهم می گذارید و از اتلاف وقتتان جلوگیری می کنید.
نکته برداری و خلاصه نویسی کنید
در دور دوم مطالعه به بعد، نکات مهم را بنویسید و خلاصه ای از مطالب مهمی که می خوانید تهیه کنید. با این کار، از اتلاف وقتتان در دورهای بعدی مطالعه جلوگیری می کنید و می توانید برای مطالعه و مرور از خلاصه هایتان استفاده کنید.
تست آموزشی حل کنید
هنگام مطالعه، بخشی از یادگیری خودتان را با حل تست های آموزشی انجام دهید. با این کار هم کیفیت مطالعه شما افزایش پیدا می کند و هم از اتلاف وقت شما جلوگیری می شود.
قبل از مطالعه حجم مشخصی را برای زمان مشخصی در نظر بگیرید
مهم ترین کاری که برای جلوگیری از وسواس مطالعه باید انجام دهید همین است. سعی کنید قبل از شروع به مطالعه، حجم مشخص و معقولی را برای زمان مشخصی در نظر بگیرید و تلاش کنید کل آن بخش را در آن زمان مطالعه کنید. زمانی که مشخص می کنید نباید بیش از حد معقول و یا کمتر از حدی که نیاز است، باشد.
بهتر است برای خود یک دفتر برنامهریزی و گزارشکار داشته باشید و حجم مطالعه روزانه خود را در آن یادداشت کنید. به همین دلیل توصیه میکنیم با دفتر برنامهریزی دورخیز آشنا شوید و از آن برای موفقیت در درس خواندن استفاده کنید.
دفتر برنامهریزی VIP یک محصول فوقالعاده جذاب و کاربردی است که میتواند مطالعه و عملکردتان را چند برابر بهتر کند! چاپ جدید این محصول کاملاً تمام رنگی، به همراه آموزش ویدئویی و آموزش بهبود راندمان مطالعاتی تهیه شده است تا برایتان معجزه کند! (ارسال پستی)
اصلاح روش مطالعه
وقتی در حال خواندن مبحثی هستید ابتدا آن را به صورت روزنامه وار تا انتها بخوانید. سپس کلیات مبحث را برای خود توضیح دهید. این باعث ایجاد ذهنیتی از مبحث برای شما و ایجاد آرامش می شود. سپس مباحث را با دقت و عمقی بخوانید. می توانید برای مطالعه یک مبحث آن را به چند قسمت تقسیم کنید و این باعث افزایش سرعت مطالعه شما می شود.
وقتی شروع به عمقی خواندن مطلب کردید در حین خواندن برای خودتان خلاصه نویسی کنید. این خلاصه به صورت کلمه کلمه و شامل عبارات کوتاه باشد. به طور مثال وقتی ده صفحه را مطالعه کردید خلاصه ی شما حداکثر باید یک صفحه شود.وقتی خلاصه نویسی شما به اتمام رسید روز های اول احساس می کنید که مطالب را فراموش کرده اید. در این حالت شما باید به خلاصه نویسی خود رجوع کنید. بدانید که مراجعه به کتاب فقط وقت شما را درگیر و تلف می کند. این باعث می شود یاد بگیرید که به نکات کلیدی مبحث توجه کنید. همچنین حل تست در آن درس باعث تفهیم آن می شود و در صورتی که درس را یاد گرفته باشید با حل تست های آسان مشخص می شود. تست های مشکل هم در دورهای بعدی آسان تر خواهند شد.
نکته خیلی مهم، مرور های به موقع است. حتماً در برنامه درسی خود مرورهای به موقع داشته باشید که در این صورت، با شجاعت بیشتری وسواس مطالعه خود را کنار می گذارید.
یک سوال؟
در اینجا سوالی مطرح می شود و آن این است که فرد مبحث را خوانده ولی مفهومش را دریافت نکرده و نمی تواند از آن خلاصه تهیه کند. در واقع در زمان مطالعه اولیه خلاصه نویسی درست و به جا نیست. این صحبت درست است. اما این توصیه فقط برای افراد وسواسی است. چون که نوشتن کلیات و کلمات کلیدی برای حل مشکل وسواس بسیار کمک کننده است. در واقع این خلاصه ها بعداً طی چند مرحله تکمیل می شود. پس جای نگرانی نیست.
یک اصل روانشناسی
یک اصل در روانشناسی وجود دارد و بیان می کند که: چیزی که توسط فرد دیده و خوانده شود یاد گرفته می شود و این توسط فرد می تواند به دیگران آموخته شود. اما مطلبی که نوشته شود دو برابر خواندن مطلب در ذهن ماندگار می شود و طی چند مرحله به راحتی این مطلب از حافظه کوتاه مدت وارد حافظه بلند مدت می شود. پس وقتی حس کردید مطلب را یاد نگرفتید آن را برای خود یادداشت کنید. اگر در نوشتن مشکل دارید، آن را برای دیگران توضیح دهید. توضیح به دیگران تاثیر زیادی در فهم مطلب دارد. اگر شخصی در دسترس نبود جلوی آینه مطلب را برای خود توضیح دهید. پس از این کار مجدداً وارد متن کتاب شده و نکته برداری کنید و نکات کلیدی را برای خود یادداشت کنید.
خود را به روش مطالعه صحیح عادت دهید
ذهن انسان بسیار فعال است. یعنی اگر کاری را برای مدتی انجام دهید ذهن به انجام آن عادت می کند. در نتیجه در وسواس مطالعاتی شما به ذهنتان یاد می دهید که برای یادگیری مطلب باید آن را مکرر مطالعه و روخوانی کنید. ولی اگر شیوه مطالعه تان را با روش ذکر شده تغییر دهید ذهنتان به این روش درست عادت می کند.
به ذهن خود یاد دهید که برای یادگیری یک مطلب صرفاً نباید آن را بار ها و بارها از روی کتاب مطالعه کرد. بلکه باید از روش های گوناگون مانند خلاصه برداری و توضیح مطالب برای خود یا دیگران برای یادگیری مطالب استفاده کرد. به همه این روش ها حل تست و تحلیل تست درست تست ها را هم اضافه کنید. مثل همیشه تست زدن معجزه می کند.
مطالعه یک مهارت است و نیاز به آموزش دارد. بنابراین توصیه میکنیم ابتدا اصول و روشهای صحیح مطالعه را یاد بگیرید. تیم مشاورین دورخیز تمام اصول صحیح مطالعه، تستزنی و آزمون دادن را در پکیج فنون موفقیت در کنکور، به شما آموزش میدهد.
این پکیج شامل آموزش روش مطالعه دروس و فنون و تکنیکهای تست زنی و یادگیری مخصوص کنکور است.
با استفاده از این پکیچ میتوانید مطالعه سریع و پربازدهی داشته باشید و سریعتر درسها را یاد بگیرید و فراموش نکنید! همچنین بتوانید در آزمونهای آزمایشی و کنکور با استفاده از تکنیک های تست زنی بهتر عمل کنید.
آیا میتونم اینجوری بخونم که توی همون دور اول با دقت بخونم و هر پاراگراف رو که میخوانم بعد از خوندن با دقتش فقط یکبار مطالبش رو با صدای بلند توضیح بدم و نه بیشتر از یکبار و اگر تقریبا درست گفتم برم پاراگراف بعدی.و شب امتحان هم یکبار کل درس رو با صدای بلند برای خودم بگم؟
سلام. بهتر است ابتدا مطالعه روزنامه وار و سریعی داشته باشید تا محتوای کلی درس را متوجه شوید و سپس با دقت بخوانید.
با دقت خواندن باید چه جوری باشه؟اگر نخوام خلاصه نویسی داشته باشم.من وسواسم اینه که بعد از خواندن دقیق و یادگیری حتما باید چندبار با صدای بلند برای خودم بگم بعدش برم قسمت بعدی.و از ترس فراموشی زودبه زود مرور می کنم.و توی هر مرورم هم کل مطالب رو به طور کامل با صدای بلند میگم.و این خیلی وقت و انرژی از من میگیره
سلام من احساس میکنم پیشرفت نمی کنم و درجا میزنم
سلام. زهرا خانم باید ببینی مشکلت دقیقا از کجاست. آیا اختلالات مطالعه داری؟ آیا روش های مطالعه و مهارت های یادگیری رو بلد نیستی؟ آیا توی آزمون ها نتیجه خوبی نمگیری و توی منزل عملکردت خوبه؟ آیا به اندازه کافی حل تست و تمرین نداری ؟ آیا توی مرحله آموزش درس ها مشکل داری؟ یا ….
اول دنبال پیدا کردن مشکلت باش و بعدا روی حلش تمرکز کن. با یک مشاور مشورت کن یا از مشاوره هوشمند دورخیز استفاده کن.
من بیشتر تو فیزیک مطالعه مفید ندارم وقتی فیزیک می خونم فقط منتظر زمانم ک کی تموم میشه😯
سلام نگار خانم. به این میگن ماست مالی کردن. ماست مالی کردن معمولاً برای گول زدن خود و راحت کردن وجدان هست و تاثیر مثبتی در روند مطالعه و پیشرفتت نداره. امیدوارم بیشتر دقت کنی و وقت بذاری!