معرفی رشته مهندسی شیمی

رشته مهندسی شیمی از جمله رشته هایی است که داوطلبان از طریق کنکور ریاضی میتوانند در دانشگاه در آن به ادامه تحصیل بپردازند. مهندسان شیمی بیش از یک قرن است که در حال بهبود وضعیت رفاهی ما هستند. از توسعه تراشه های رایانه ای کوچکتر و سریعتر گرفته تا نوآوری در بازیافت، درمان بیماری ها، تمیز کردن آب و تولید انرژی، در همه ی این فرآیندها و محصولات ردپایی از مهندسی شیمی و مهندسان شیمی یافت میشود.

در این مقاله به معرفی رشته مهندسی شیمی می پردازیم. رتبه قبولی، دروس، میزان درآمد، مزایا و معایب و مدت تحصیل در آن را بررسی می کنیم. با گرایش های آن برای ادامه تحصیل آشنا می شوید. در نهایت با مشورت و شناخت کامل می توانید تصمیم بگیرید که وارد این رشته بشوید یا خیر.

معرفی رشته مهندسی شیمی

مهندسی شیمی رشته ای است که بر زمینه های مختلف فناوری تأثیر می گذارد. مهندسان شیمی بر روی فرآیندها و محصولات تمرکز می کنند، آنها فرایندهایی را برای ایجاد محصولات، توسعه و طراحی می کنند. تمرکز رشته مهندسی شیمی بر بهبود فرآیندهای موجود یا ایجاد فرآیندهای جدید است.

رشته ” مهندسی شیمی ” اغلب برای توصیف یک حوزه مهندسی بسیار گسترده استفاده می شود. بنابراین تعجب آور نیست که مهندسان شیمی به عنوان “مهندسان جهانی” شناخته می شوند.

در ابتدایی ترین سطح یک مهندس شیمی در تبدیل یک چیز به چیز دیگر نقش دارد، کمی شبیه شعبده باز! اما برای یک مهندس شیمی، عصای جادویی یک میکروسکوپ است و خرگوش می تواند یک فرایند پیچیده جدید باشد که باعث می شود مثلاً آیفون ارتقا یاید یا ذوب بستنی را متوقف کند. مهندسان شیمی فرآیندهای توسعه یافته در آزمایشگاه را به کاربردهای عملی برای تولید تجاری محصولات تبدیل می کنند و سپس برای حفظ و بهبود آن فرآیندها تلاش می کنند. آنها به پایه های اصلی مهندسی متکی هستند مانند: ریاضیات، فیزیک و شیمی و زیست شناسی.

شایان ذکر است که مهندسی شیمی از فیزیک، شیمی، ریاضیات و زیست شناسی برای ایجاد واکنش ها و تحولات شیمیایی، تولید محصولات و مواد مفید برای توسعه جامعه استفاده می کند و یکی از رشته های مهندسی است که به طور گسترده ای برای انواع مشاغل و صنایع مورد نیاز است و بنابراین تقاضا برای مهندسان شیمی رو به افزایش می باشد.
کاربردهای مهندسی شیمی در همه جنبه های زندگی و از جمله این موارد استفاده می شود:

تولید فلزات، نیمه هادی ها، پلاستیک ها، شیشه و سایر موادی که در سایر رشته ها به کار برده می شوند تا محصولات نهایی مانند تلویزیون، کامپیوتر، پخش کننده موسیقی و سایر محصولات را تولید یا مونتاژ کنند. مهندسی شیمی در ساخت بسیاری از مواد غذایی از جمله لبنیات، آب میوه، شکلات و غیره نقش دارد. عملاً همه چیز در یخچال و فریزر نتیجه فرآیندهای مهندسی شیمی است، حتی مکانیسم یخچال و فریزر نیز در نتیجه گروهی از فرایندهای مهندسی شیمی است. مهندسی شیمی در فرآیند تولید صابون، شامپو، خمیر دندان و سایر مواد شوینده نقش دارد.

مدت تحصیل و دروس رشته مهندسی شیمی

تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته مهندسی شیمی 140واحد می باشد.

• دروس عمومی رشته مهندسی شیمی 20 واحد: ادبیات فارسی ـ زبان عمومی ـ تاریخ وتمدن اسلامی ـ اندیشه ـ تربیت بدنی و…
• دروس پایه رشته مهندسی شیمی 46واحد: ریاضی عمومی1و2 ـ فیزیک عمومی 1و2 ـ معادلات دیفرانسیل ـ  شیمی تجزیه و…
• دروس تخصصی رشته مهندسی شیمی 55 واحد: مکانیک سیالات1و2 ـ ترمودینامیک ـ  انتقال حرارت1و2 ـ  کنترل فرآیند ـ موازنه انرژی و مواد و…
• دروس اختیاری رشته مهندسی شیمی 19 واحد: فرآیند های پتروشیمی ـ  فرآیند های پالایش ـ صنایع غذایی و…

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

امکان ادامه تحصیل در گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی شیمی در داخل و خارج کشور در مقطع دکترا و کارشناسی ارشد وجود دارد.  پذیرش دانشجویان در خارج کشور در گرایشهایی مانند پلیمر، مهندسی محیط زیست، بیوتکنولوژی، نانو  یشتر است. زیرا در این گرایش های نوظهور، زمینه پژوهشی و تحقیقاتی بیشتری وجود دارد. گرایش هایی مانند طراحی فرآیند، فرآیند های جداسازی در ایران تقاضای بسیاری دارد و دارای پروژه های تحقیقاتی گسترده ای میباشد.

کارشناسی ارشد مهندسی شیمی شامل: طراحی فرآیندهای صنعت نفت، صنایع غذایی، بیوتکنولوژی، پلیمر، ترموسینیتیک و کاتالیست، پدیده‌های انتقال و فرآیندهای جداسازی، مدلسازی، شبیه‌سازی و کنترل، محیط زیست، صنایع گاز، پتروشیمی، نانو فناوری، صنایع شیمیایی معدنی

دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته با یادگیری زبان کشور مقصد، افزایش مهارت در بکارگیری نرم افزار های مورد نیاز این رشته، چاپ مقالات معتبر، شرکت در همایش ها و مسابقات بین المللی، معدل بالا در مقطع کارشناسی و … و مشارکت در پروژه های مهم میتوانند شانس پذیرش خود را در کشور مورد نظر بیشتر کنند.

بازار کار، موقعیت شغلی و میزان درآمد مهندسی شیمی

مهندسان شیمی در زمینه های مختلفی کار می کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است در یک پالایشگاه نفت کار کنند تا نفت خام را به بنزین، سوخت جت، سوخت دیزل، روغن روان کننده، حلال ها و مواد پتروشیمی تبدیل کنند. یا در یک کارخانه کود برای تولید نیترات آمونیوم، یا در یک تولیدی محصولات مراقبت پوستی برای مخلوط کردن ده ها ماده برای تولید شامپو یا لوسیون پوست فعالیت میکنند.

زمینه های کاری متخصصان مهندسی شیمی متفاوت است و از جمله این رشته ها:

• ابزار سازی، طراحی و نوآوری امکانات برای عملیات مختلف
• برنامه ریزی و بهره برداری از امکانات مختلف
• تولید مواد شیمیایی
• کمک به توسعه علوم اتمی و  روند تولید کاغذ، رنگ، پلیمر، پلاستیک، دارو، غذا، کود و تقریباً همه موارد
• یافتن راه های جدید برای تولید محصولات مختلف از مواد اولیه.
• کارآمدتر کردن فرآیندهای مختلف با کمترین هزینه ممکن و کمترین آسیب ممکن به محیط زیست
• مهندسین شیمی می توانند در هر زمینه علمی یا مهندسی، در دفاتر و…  مکانی برای کار خود پیدا کنند، مانند: تدریس، تحقیق و پژوهش، احداث شرکت های جدید

وضعیت  استخدام فارغ التحصیلان مهندسی شیمی در ایران   داری آمار دقیقی نیست. صنایع نفت و گاز و پتروشیمی نقش پررنگ و حیاتی در صنعت در کشور ما دارند، بنابراین عده زیادی از فارغ التحصیلان این رشته در این صنایع استخدام می شوند.  رقابت در کسب موقعیت های شغلی  بهتر در صنایع برتر بسیار زیاد است. .

توانایی‌های لازم برای رشته مهندسی شیمی

مهندسی شیمی ترکیبی از شیمی با مفاهیم مهندسی و اقتصاد برای حل مشکلات فناوری است. مهارتهای حیاتی مورد نیاز در مهندسی شیمی، درک عمیق شیمی، مهندسی مکانیک و دینامیک سیالات است. علاوه بر این، حجم تولید می تواند بسیار وسیع باشد و باید ملاحظات ساختاری را نیز در نظر گرفت. به همین دلیل، مهندسان شیمی اغلب به دانش مهندسی سازه نیاز دارند.

• درک اصول مهندسی و ریاضیات
• مهارت های مدیریت پروژه
• مهارتهای مدیریت منابع
• مهارتهای ارتباطی شفاهی و کتبی
• توانایی تحلیل و حل مسئله
• توانایی کار به عنوان بخشی از یک تیم
• ظرفیت ایجاد انگیزه و هدایت تیم
• رویکرد دقیق و روشمند با توجه خوب به جزئیات
• آگاهی تجاری
• خلاقیت و نوآوری.

نقاط قوت و ضعف رشته مهندسی شیمی

نقاط قوت

• انعطاف پذیری شغلی
• حقوق و مزایای سطح بالا
• توانایی کمک به پیشرفت های معنادار در جامعه

نقاط ضعف

• کار در محیط های پرتنش
• رقابت سخت برای کسب موقعیت شغلی خوب به علت افزایش تعداد فارغ التحصیلان
• کمبود وقت آزاد
• محیط های کاری خطرناک

رتبه قبولی رشته مهندسی شیمی

در رشته های گروه ریاضی برخلاف تجربی ، دانشگاه بیشتر از رشته تعیین کننده رتبه لازم برای قبولی است. به دلیل تعدد دانشگاه های پذیرش کننده، بازه رتبه قبولی رشته مهندسی شیمی بسیار بزرگ است. در ادامه به بررسی حداقل رتبه لازم برای قبولی در دوره روانه این رشته در دانشگاه های برتر مهندسی می پردازیم. در انتها نیز حداقل رتبه لازم برای قبولی در این رشته را آورده ایم.

این آمار با توجه به قبولی های رشته مهندسی شیمی در سال های گذشته است. دقت کنید که همیشه این اعداد ثابت نیستند و هر سال با توجه به انتخاب رشته داوطلبان، ممکن است قدری تغییر کند. همچنین بومی بودن هم تاثیر مهم در قبولی در شهر خودتان دارد.

حالا اگر می خواهید بدانید که در این رشته قبول می شوید یا نه، مقاله تخمین رتبه کنکور را مطالعه کنید. در این مقاله روش های تخمین رتبه را معرفی کرده ایم.