استراحت در سال کنکور
سال کنکور، سالی پر از فعالیت‌های درسی و مطالعاتی در جهت آماده شدن برای آزمون کنکور است. در طول این یک سال تحصیلی، دانش‌آموز کنکوری نیم بیشتری از وقت خود را باید صرف درس خواندن کند و در اینجا سوالات مهمی برای همه‌ی افراد کنکوری به وجود می‌آید:
- استراحت در سال کنکور باید چقدر و چطور باشد؟
- چگونه باید استراحت کنکوری‌ها را متناسب با برنامه‌ریزی درسی در نظر گرفت؟
- خواب در دوران کنکور باید چطور باشد؟
این مقاله برای افراد کنکوری‌ای است که درگیر این سوالات هستند و می‌خواهند برنامه‌ی استراحت خود را در برنامه‌ی درسی خود جای بدهند. دورخیز مهم‌ترین نکات استراحت در دوران کنکور را برای شما به ترتیب بررسی می‌کند و راهکارهای برنامه‌ریزی درست برای استراحت در سال کنکور را توضیح می‌دهد. پس تا آخر این مقاله را با دقت بخوانید و نکات مهم و جدید آن را در برنامه‌ی خود یادداشت کنید.😊
علت‌های خستگی در سال کنکور
فشار درسی و فشردگی زمانی برنامه‌ی مطالعاتی، باعث ایجاد احساس خستگی در فرد کنکوری می‌شود. برای اینکه بتوانید با این خستگی مقابله کنید و برای کم نشدن بازدهی مطالعه‌تان آن را برطرف کنید، باید مهم‌ترین نکات چرایی خستگی و استراحت را بدانید.
در اینجا چند مورد از تاثیرگذارترین علل خستگی در دوران کنکور را بیان می‌کنیم:
- نشستن و مطالعه طولانی مدت: وقتی برای مدت طولانی وقتمان برای مطالعه می‌گذارنیم، طبیعتا از چند جهت احساس خستگی می‌کنیم. اول چشم به دلیل مطالعه طولانی خسته می‌شود، دوم اینکه اگر نکات نشستن هنگام مطالعه را هم رعایت کرده باشیم باز هم دچار خستگی بدن خواهیم شد، اگر رعایت نکرده باشیم که زودتر خسته می‌شویم و به سلامت جسم‌مان هم آسیب می‌زنیم. سوم اینکه ذهن ما نمی‌تواند حجم زیادی از اطلاعات را در مدت زمان کم پردازش کند و نیاز به وقفه‌ی زمانی دارد. پس باید بدانید که مطالعه‌ی طولانی بی‌وقفه و میزان نور و طرز نشستن و… بر روی خسته شدن ما تاثیرگذارند.
- تغذیه نادرست: مواد غذایی‌ای در وعده‌های غذایی خود مصرف می‌کنیم، باید سالم باشند و انرژی مورد نیاز را برای مدت طولانی مطالعه تامین کند. پس ما در هر وعده به مقدار غذای کافی و مقدار انرژی کافی نیازمندیم. اما نباید از میان‌وعده‌ها غافل شویم. در بین زمان‌های مطالعه حتما از میان‌وعده‌های مغذی استفاده کنید تا احساس ضعف و خستگی نکنید. غذاهای ناسالم یا زیاد از حد، شما را دچار کسلی و خستگی می‌کند. همین‌طور نخوردن غذای کافی هم تاثیر منفی بر شما دارد.
- خواب ناکافی: برای اینکه در طول روز و مطالعه احساس خستگی نکنید قطعا مهم‌ترین کار این است که در شب خواب کافی داشته باشید. می‌توانید در برنامه‌ی روزانه‌ی خود خواب کوتاه را به عنوان زمان استراحت در دوران کنکور قرار بدهید، اما فراموش نکنید که خواب شبانه مهم است و چیزی جایگزین آن نمی‌شود. محل خواب و زمان خواب شما بسیار مهم است و با رعایت نکردن آن کیفیت خواب خوبی نخواهید داشت.
- رفت و آمد مدرسه یا کلاس: زمانی که باید برای رفتن به کلاس‌های کنکور یا مدرسه بگذارید و مسیری که باید طی کنید، یکی از عواملی است که باعث خستگی دانش‌آموز می‌شود. حتما باید استراحت یا خواب کوتاهی را برای بعد از رفت و آمد در نظر بگیرید.
- فشار روانی و درسی: مطالعه‌ی حجم زیاد درسی در بازه‌ی زمانی کوتاه و فشرده، به همراه استرس و نگرانی دانش‌آموزان در سال کنکور، باعث خستگی ذهن و در نتیجه کم شدن بازدهی فرد و تاثیر منفی بر جسم فرد دارد. برای دچار نشدن به خستگی و احساس ضعف، باید استرس و اضطراب خود را کنترل کنید و فشار درسی زیادی بر خود وارد نکنید.
اهمیت استراحت در دوران کنکور
استراحت کنکوری‌ها بسیار بااهمیت است، چون هیچ کس بدون استراحت نمی‌تواند بی‌وقفه مطالعه کند و بازدهی خوبی داشته باشد. پس از مدتی مطالعه معمولا ذهن نیاز به کمی استراحت دارد تا موارد خوانده شده را به خاطر بسپارد و برای مطالعه‌ی بیشتر آماده شود. علاوه بر آن فرد از لحاظ جسمی هم دچار خستگی می‌شود و نیاز دارد که کمی به خودش استراحت بدهد.
داشتن برنامه‌ریزی برای استراحت در دوران کنکور، به اندازه‌ی داشتن یک برنامه‌ریزی درسی و مطالعاتی اهمیت دارد. بدون استراحت نمی‌توان نتیجه‌ی مطلوبی از فعالیت‌های درسی گرفت و باید توجه ویژه‌ای به چگونگی استراحت کنکوری‌ها داشته باشید.
مطالعات دوران کنکوری باید در فواصل زمانی کوتاه و پیوسته تقسیم شده باشد. مغز تنها بین 20 تا 30 دقیقه‌ی اول هر مطالعه می‌تواند به خوبی مطالب را درک کرده و در حافظه ذخیره کند، بعد از آن کارایی مغز به طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند و درس خواندن عملا فایده‌ای نخواهد داشت. پس نمی‌توان چندین ساعت پشت هم بدون استراحت مطالعه و توقع داشت که نتیجه‌ی خوب هم بگیرد. بلکه باید بعد از تایم مفید مطالعه، استراحت کوتاهی داشت تا کارایی مغز به حالت اولیه برگردد و خستگی از بین برود.
به کارگیری درست روش‌های استراحت در سال کنکور نه تنها به بازدهی بیشتر مطالعات فرد کمک می‌کند، بلکه از اختلالات دیگری مثل مشکلات جسمی ناشی از افسردگی، اختلالات خواب، اختلالات روحی و عصبی مثل افسردگی و… جلوگیری می‌کند. فرد کنکوری در این سال تحت فشار درسی و روانی است و باید با داشتن یک برنامه‌ی درست استراحت در سال کنکور این حجم کار و درسی را متعادل کند تا به روحیه و جسم و کارایی مغزش آسیبی وارد نشود.
برای اینکه استراحت مناسب و باکیفیتی را داشته باشیم، باید بدانیم که زمان خوابمان در دوران کنکور باید چطور باشد و چه مراحلی را طی کنیم تا به یک خواب مفید و به اندازه و بدون خستگی برسیم. برای دانستن این نکات مهم حتما سری به مقاله‌ی چگونه خواب خود را تنظیم کنید بزنید.
استراحت به سبک رتبه برترها در دوران کنکور
شاید سوال شما این باشد که رتبه برترها چطور استراحت کردند که رتبه برتر شدند؟
این سوال بسیار خوب و مهم است، چون نشان می‌دهد که شما با رعایت چه نکاتی در استراحت در دوران کنکور می‌توانید استراحتی اصولی و درستی داشته باشید که نتیجه‌ی خوبی از آن بگیرید.
البته توجه داشته باشید که بخش زیادی از استراحت در دوران کنکور به شرایط و سبک زندگی خودتان برمی‌گردد و باید متناسب با آن برنامه‌ریزی داشته باشید.
در اینجا مهم‌ترین شیوه‌های استراحت کنکوری‌ها به روش رتبه برترها اشاره می‌کنیم:
استفاده از تکنیک پومودورو
در این تکنیک باید چند مرحله را به دقت و به طور دقیق اجرا کنید.
- اول باید کل زمان خود که به مطالعه اختصاص داده‌اید را به قسمت‌های 25 تا 35 دقیقه‌ای تقسیم کنید.
- سپس در بین هر کدام از این دسته‌های زمانی بین 3 تا 5 دقیقه استراحت کنید.
- در آخر، بعد از هر چند دسته‌ی زمانی، یک استراحت طولانی مدت‌تر مثل 10 الی 20 دقیقه برای خودتان در نظر بگیرید.
با این روش تکلیف بازه‌ی زمانی درس خواندن و استراحت مشخص می‌شود و شما دچار خستگی بیش‌از حد به علت پشت هم درس خواندن نمی‌شوید، علاوه بر آن روحیه‌ی خود را به دست می‌آورید و در مدت زمان استراحت سعی بر خالی کردن ذهن خود داشته باشید تا برای مطالب جدید آماده باشید.
تکنیک استراحت‌های فعال
ممکن است شما راه‌های مختلفی را برای استراحت در سال کنکور انتخاب کنید، اما از استراحت فعال نباید غافل شوید. ورزش سبک، پیاده‌روی و بازی و سرگرمی حرکتی از اشکال استراحت فعال هستند. با انجام این فعالیت‌ها ذهن و جسم شما تولید انرژی می‌کند.
فراموش نکنید که این فعالیت‌ها نباید سنگین باشد که نتیجه‌ی عکس بدهد و انرژی از شما بگیرد. این فعالیت‌ها برای زمانی انجام می‌شود که شما را از روتین عادی روزانه‌ی خود خارج کند. درواقع نه باید استراحتی مطلق باشد که هیچ فعالتی در آن نباشد، و نه باید فعالیتی سنگین و خسته‌کننده باشد.
برای مثال اگر در دو روز گذشته شما برنامه‌ی مطالعاتی سنگینی داشتید، در روز بعد به مطالعه‌ی سبک و پیاده‌روی و تفریحات و معاشرت کوتاه بپردازید تا هم انرژی تازه بگیرید و هم استرس و فشار درسی را از خود دور کنید.
تکنیک‌های تنفسی برای استراحت
تکنیک‌های تنفسی به شما در آرام کردن ذهن و بدنتان کمک کرده و باعث دوری استرس و خستگی از شما می‌شود. شیوه‌ی تنفس شما بر عملکرد بدن و مغز شما اثرگذار است. با انجام تمرین‌ها تنفسی و شناخت اینکه کدام از آن‌ها بر شما تاثیر بهتری دارد، می‌توانید اثر مثبت آن را ببینید.
- تنفس شکمی: این تنفس بسیار راحت و آرام‌بخش است. ابتدا بنشینید یا دراز بکشید. یک دست را روی شکم قرار داده و دست دیگری را روی سینه بگذارید. از بینی نفسی عمیق بکشید و شکمتان باید دستتان را به سمت بیرون هل بدهد و سینه بدون حرکت بماند. از دهان بازدم را انجام دهید، به این صورت که لب‌ها غنچه کرده و همه‌ی هوا را خارج کنید تا دست روی شکم پایین برود. 3 الی 10 بار این تنفس را تکرار کنید.
- تنفس 8-7-4: تمرینی که تنفس شکمی دارد و به حالت خوابیده یا نشسته است و پیشرفته است. مانند تنفس شکمی دست‌ها را قرار دهید. دمی آرم و عمیق برای 4 ثانیه بگیرید. 7 ثانیه نفس خود را نگه‌دارید. بازدمی به طول 8 ثانیه داشته باشید و هوا را کامل خارج کنید. 3 الی 7 بار این تنفس را تکرار کنید.
استراحت ذهنی
دو روش بررای استراحت ذهنی وجود دارد:
- استراحت ذهنی فعال: برای زمانی که احساس خستگی ذهنی دارید و مشغول مطالعه سنگین و طولانی بودید و به تمرکز مجدد نیازمند هستید. این استراحت باعث افزایش تمرکز، کاهش استرس و اضطراب، افزایش انرژی، بهبود خلق و خو و تقویت حافظه می‌شود. در این استراحت باید فعالیت‌های سبک و موردعلاقه‌ی خود را که باعث بازیابی انرژی شما می‌شود را انتخاب کنید. از وسایل الکترونیک و فضای مجازی دوری کنید و کمی فعالیت بدنی داشته باشید و با آدم‌ها در دنیای واقعی ارتباط بگیرید.
- استراحت ذهنی غیرفعال: برای زمانی که احساس خواب‌آلودگی دارید و به بازیابی انرژی ذهنی و جسمی نیازمندید و باید ذهن خود را از افکار مزاحم پاکسازی کنید. این استراحت باعث تنظیم هورمون، افزایش هوشیاری، بهبود کیفیت خواب، کاهش درد و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. در این استراحت باید از تمامی کارها و فعالیت‌های روزانه دوری کنید. مکانی آرام پیدا کنید و به استراحت بپردازید. سعی کنید ذهن خود را خلوت کنید و مواردی مثل مدیتیشن و گوش دادن موسیقی آرام‌بخش و خواب کوتاه و… را انجام دهید و به بدن و ذهنتان به طور کامل استراحت بدهید تا دوباره انرژی بگیرند.
خواب کوتاه در استراحت
گاهی اوقات در میان برنامه‌ی درسی سنگین و فشرده و ساعت‌ها مطالعه و رفت و آمد به مدرسه و کلاس‌های کنکوری، بدن و ذهن شما نیاز به خواب کوتاهی برای بازیابی انرژی خود دارد.
چرت زدن کوتاه در بسیاری از کشورها یک عادت روزمره است که باعث افزایش انرژی و بازدهی آن‌ها در فعالیت‌هایشان می‌شود. خواب کوتاه در بین روز باعث افزایش تمرکز، تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با استرس می‌شود.
در خواب در دوران کنکور، باید خواب کوتاه میان روز را جدی بگیرید. یک چرت کوتاه 20 دقیقه‌ای در میانه‌ی روز انرژی از دست رفته‌ی شما را برمی‌گرداند، استرس و اضطراب ناشی از درس و مطالعه را کم می‌کند، تمرکز و دقت شما را برای یادگیری بعد از آن افزایش می‌دهد، به حافظه‌ی شما برای ثبت مطالب خوانده شده و آمادگی برای دریافت مطالب جدید کمک می‌کند و در نهایت باعث سلامتی شما و مواردی مثل بهبود علمکرد مغز و قلب، تنظیم هورمون و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
مهم‌ترین نکات استراحت برای کنکوری‌ها
نکات مهمی در استراحت کنکوری‌ها وجود دارد که با رعایت آن‌ها در برنامه‌ی مطالعاتی خود می‌توانید استراحت با کیفیت و درستی را داشته باشید و بازدهی بهتری از مطالعات خود داشته باشید.
این چند نکته از مهم‌ترین نکات استراحت در دوران کنکور هستند:
بهترین زمان استراحت در سال کنکور
- استراحت بین بازه‌های مطالعاتی: در این استراحت باید به نسبت سنگینی درس و مدت زمان مطالعه، استراحت کنید و از یکی از موارد استراحت کنکور بهره بگیرید تا انرژی خود را بازیابی کنید. این استراحت باعث می‌شود که شما انرژی کافی برای ادامه‌ی مطالعه را به دست بیاورید و عملکرد ذهن خود را بهبود بدهید.
- استراحت انتهای روز: این استراحت مشخصا مهم و تاثیرگذار است چون شما را برای روز بعدی آماده می‌کند و باید خستگی روز را از بین ببرد. این استراحت فقط خواب شبانه نیست، بلکه شما بباید حداکثر دو ساعت قبل از خواب شبانه دست از مطالعه و فعالیت بکشید و جسم و دهن خود را آرام و به دور از تنش کرده و بعد بخوابید تا خواب خوب و باکیفیتی را داشته باشید.
- استراحت انتهای هفته: این استراحت برای بازیابی انرژی از دست رفته در هفته‌ی گذشته و آماده شدن برای هفته‌ی روبه‌روست. یکی از روزهای آخر هفته را در نظر داشته باشید و در آن از فعالیت‌های سنگین و مطالعات سنگین و طولانی خودداری کنید و تفریح و استراحت‌های فعال خود را در این بازه انجام بدهید. این باعث تقویت روحیه و بهبود وضعیت شما و از بین رفتن استرس می‌شود و شما را برای ادامه‌ی مطالعه آماده می‌کند و معمولا این روزها برای آزمون‌های هفتگی است و بعد از آن‌ها می‌توانید استراحتی برای خستگی درس و آزمون داشته باشید.
- استراحت انتهای ترم: در زمان‌های انتهای دی، اسفند، اردیبهشت و خرداد، که انتهای فعالیتی درسی و شروع فعالیت درسی جدید است، بهتر است استراحتی درست و مناسب داشته باشید تا برای شروع دوره‌ی جدید آمادگی کامل را داشته باشید. استراحت در این زمان به شما اجازه می‌دهد که انرژی از دست رفته در این مدت طولانی را به دست بیاورید و با قدرت برای شروع دوباره آماده شوید.
میزان مناسب استراحت
به طور معمول پژوهش‌ها می‌گویند که بعد از هر 75 الی 90 دقیقه مطالعه، 15 الی 20 دقیقه استراحت کنید. این به این معنی است که باید از مطالعه‌ی طولانی و سنگین پرهیز کنید و استراحت کافی بعد از آن داشته باشید. اما این استراحت هم نباید بیش‌از حد باشد که از آن طرف از برنامه‌ی مطالعاتی خود عقب بمانید.
استراحت و خواب کافی و زمان دادن به ذهن و بدن برای بازیابی انرژی، از تاثیرگذارترین مواردی است که اگر در طول سال کنکور رعایت کنید حتما مطالعه‌ی با کیفیت و نتیجه‌بخشی خواهید داشت. برای اینکه با نکات مهم و تاثیرگذار دیگری که شرایط زندگی شما در دوران کنکور را بهتر می‌کند آشنا شوید، سری به مقاله‌ی ساخت عادت‌های خوب کنکور بزنید!
روش‌های نادرست استراحت در کنکوری‌ها
- در زمان استراحت شما باید ذهن و جسم خودتان را آرم کرده و بازیابی انرژی کنید. اما با استفاده از گوشی و… بیشتر انرژی خود را از دست می‌دهید و دچار عدم تمرکز و خستگی بیشتر خواهید شد. این به این معنی نیست که گوشی را در دوران کنکور استفاده نکنید و یا فضای مجازی را نداشته باشید، بلکه به این معنی است که زمان استراحت شما باید با زمان استفاده از این موارد متفاوت باشد. در زمان استراحت شما باید به ذهن و جسمتان استراحت بدهید و از این فعالیت‌ها دوری کنید.
- تماشای فیلم و سریال و محتوای تصویری هم همین حالت را دارند. این‌ها فعالیت‌های تفریحی هستند و نباید با زمان استراحت شما تداخل داشته باشند.
- گردش و رفتن بیرون و معاشرت با افراد به حدی وارد بحث یا گفتگویی شوید که ذهن شما را درگیر کند برای زمان مشخص و تفریح مناسب است، اما برای بازه‌ی استراحت میان مطالعه شما، این فعالیت‌ها باعث حواس‌پرتی و از بین رفتن تمرکز شما می‌شود. علاوه بر آن ممکن است زمان را از دست بدهید و با زیاد شدن بی‌جهت زمان استراحت، زمان مطالعه‌ی شما کم شده و برنامه‌ی درسی شما ناقص می‌ماند.
- حواستان به سلامتی خودتان باشد. گاهی اوقات مشکلات جسمی علائمی دارند که ممکن است با خستگی کنکور اشتباه گرفته شود.
- استراحت را اگر زود به زود خسته می‌شوید بیشتر و مطالعه‌ی خود را کمتر نکنید، بلکه به استراحت خود تنوع بدهید و سعی کنید با قرار دادن مطالعه‌ی سخت و سنگین‌تر در ابتدا، دچار خستگی کمتری شوید.
- فکر و خیال و رویاپردازی را برای زمان استراحت کنار بگذارید. شما باید ذهن خود را آرام کنید و از همه چیز خالی کنید تا انرژی دوباره پیدا کنید، نه اینکه خود را درگیر کنید.
یکی از مواردی که گریبان‌گیر دانش‌آموزان کنکور است کسلی و بی‌حوصلگی هنگام مطالعه است که در طی مطالعات سنگین و طولانی ایجاد می‌شود. برای اینکه بدانید هنگام بروز خستگی و از دست رفتن تمرکز و انرژی هنگام مطالعه باید چه مواردی را رعایت کنید که آن را برطرف کنید و دیگر دچار آن نشوید، از مقاله‌ی خستگی هنگام مطالعه و راهکارهای آن غافل نشوید!
خلاصه مقاله
در این مقاله به موضوع استراحت در دوران کنکور پرداختیم. مسئله‌ی مهمی که نباید آن را نادیده گرفت و بی‌توجهی به آن باعث آسیب به فرد کنکور خواهد شد. استفاده از روش‌های مناسب برای استراحت، باعث نتیجه‌گیری فرد از مطالعاتش می‌شود و او را از افسردگی و اضطراب کنکور دور می‌کند.
تکنیک‌های ذکر شده و نکات گفته شده در این مقاله، همگی از روش‌های استفاده شده توسط رتبه برترها هستند که باعث موفقیت آن‌ها در جلو بردن برنامه‌ی درسی آن‌ها شده است. نکات مهمی که برای استراحت در کنکور ذکر کردیم همگی به شما برای رفع خستگی ناشی از مطالعه‌های طولانی و سنگین کمک می‌کند و انرژی از دست‌رفته‌ی شما را بازیابی خواهد کرد.
فراموش نکنید که با داشتن برنامه‌ی تفریحی و استراحتی مناسب در کنار برنامه‌ی درسی و مطالعاتی کنکور، شما به موفقیتی که برای آن تلاش می‌کنید بهتر و بیشتر دست خواهید یافت و دچار مشکلات روحی یا جسمی نخواهید شد.
داشتن یک مشاوره کنکور خوب در دوران کنکور، به شما کمک می‌کند تا تمامی این نکات مهم و تاثیرگذار بر روند مطالعه و تحصیلی سال کنکور خود را بدانید و به روش اصولی آن‌ها را در برنامه‌ریزی کنکورتان قرار بدهید. پس مشاوره‌ی دورخیز و مشاوران با تجربه‌ی تیم را فراموش نکنید!
یادتان نرود که هر سوالی درباره‌ی موضوع این مقاله داشتید حتما در بخش نظرات مطرح کنید و پاسخ خود را در اسرع وقت از مشاوران دورخیز بگیرید!😊
سوالات متداول
آیا استراحت در دوران کنکور مهم و ضروری است؟
بله، از مهم‌ترین نکاتی که باید در دوران کنکور به آن توجه کنید، استراحت در سال کنکور است. این مورد به طور مستقیم بر کیفیت مطالعه و نتیجه‌گیری شما از آن تاثیرگذار است.
بهترین زمان استراحت در دوران کنکور به طور معمول چه زمانی است؟
معمول است که بعد از 75 تا 90 دقیقه، 15 تا 20 دقیقه استراحت داشته باشید. این مورد جدا از مواردی مثل پومودور و خواب کوتاه و… است که باید آن‌ها را باتوجه به شرایط و خودتان بسنجید و به کار بگیرید.
بهترین روش استراحت در دوران کنکور معمولا چیست؟
بهترین روش باید بسته به شرایط شما و سبک زندگی‌تان انتخاب شود، اما معمولا استراحت به استراحت فعال، که شامل فعالیت‌های سبک برای رهایی جسم ذهن است، استراحت غیرفعال، که بدون تحرک و فعالیت و برای آرامش و بازیابی انرژی است، خواب، که به دو دسته‌ی خواب کوتاه میان روز و خواب شبانه تقسیم می‌شود و تکنیک‌های استراحتی ذهن و بدن مثل پومودور یا تکنیک‌های تنفسی تقسیم می‌شود.