آموزش درمان وسواس مطالعه

وسواس مطالعه یکی از آفت های مطالعاتی است که عده ای از دانش آموزان با آن درگیر هستند. در این مقاله می خواهیم در قدم اول وسواس مطالعه را بشناسیم تا بتوانید متوجه حضور این آفت در نحوه مطالعتان بشوید. بعد از آن می خواهیم در رابطه با راهکارهایی که با استفاده از آن ها می توانید مشکل وسواس مطالعه را در خود حل کنید، صحبت کنیم.

وسواس چیست؟

به طور کلی وسواس به مجموعه ای از کارها با آداب و قواعد ساختگی و گاهی آزاد دهنده گفته می شود. در حالی که این قواعد هیچ گونه منطق و علت توجیه پذیر ندارد. افراد وسواسی این کارها را صرفا برای این انجام می دهند که اضطراب خود را کاهش دهند. در واقع می توان گفت وسواس یک مکانیزم دفاعی برای دور شدن از استرسی است که فرد را دچار آزار کرده است. توجه‌ کنید که یک سری از وسواس ها خودشان باعث ایجاد یا تشدید استرس و اضطراب برای فرد می شود.

وسواس مطالعه چیست؟

یک سری از دانش آموزان که برای کنکور درس می خوانند دچار وسواس مطالعه هستند. این افراد زمان زیادی را به درس خواندن اختصاص می دهند و در برنامه ریزی خود مباحث و دروس را مشخص می کنند. ولی در انتهای روز وقتی به عملکرد خود نگاه می کنند به این نتیجه می رسند که تنها ۳ الی ۴ ساعت مطالعه مفید داشته اند. در اصل این افراد بخش عمده ای از زمان خود را به تکرار بی مورد مباحثی که خوانده اند اختصاص داده اند‌.

وسواس مطالعه نوعی اضطراب است که باعث می شود فرد در انتهای مطالعه یک بخش دائماً شک و تردید پیدا کند که آیا درس را یادگرفته است یا خیر؟

افرادی که وسواس مطالعه دارند لزوما تنبل و ضعیف نیستند. این افراد حین خواندن مطالب اگر به مطلبی بر بخورند که مفهوم آن را ندانند این مطلب را بارها و بارها تکرار می کنند. مثلا ممکن است در طی یک ساعت تنها دو سه صفحه درس خوانده باشند. بعضی از این افراد از این تعبیر استفاده می کنند: خواندن این موضوع به دلم ننشسته! یا از آن مطمئن نشدم! وسواس مطالعه باعث اتلاف وقت در طول روز می شود و حتی با وجود ساعت مطالعه بالا، نتیجه دلخواهی حاصل نمی شود. دانش آموزانی که وسواس مطالعه دارند طبیعتا سرعت پیشروی بسیار کمی در دروس دارند.

اصلاح روش مطالعه

وقتی در حال خواندن مبحثی هستید ابتدا آن را به صورت روزنامه وار تا انتها بخوانید. سپس کلیات مبحث را برای خود توضیح دهید. این باعث ایجاد ذهنیتی از مبحث برای شما و ایجاد آرامش می شود. سپس مباحث را با دقت و عمقی بخوانید. می توانید برای مطالعه یک مبحث آن را به چند قسمت تقسیم کنید و این باعث افزایش سرعت مطالعه شما می شود.

وقتی شروع به عمقی خواندن مطلب کردید در حین خواندن برای خودتان خلاصه نویسی کنید. این خلاصه به صورت کلمه کلمه و شامل عبارات کوتاه باشد. به طور مثال وقتی ده صفحه را مطالعه کردید خلاصه ی شما حداکثر باید یک صفحه شود.وقتی خلاصه نویسی شما به اتمام رسید روز های اول احساس می کنید که مطالب را فراموش کرده اید. در این حالت شما باید به خلاصه نویسی خود رجوع کنید. بدانید که مراجعه به کتاب فقط وقت شما را درگیر و تلف می کند. این باعث می شود یاد بگیرید که به نکات کلیدی مبحث توجه کنید. همچنین حل تست در آن درس باعث تفهیم آن می شود و در صورتی که درس را یاد گرفته باشید با حل تست های آسان مشخص می شود. تست های مشکل هم در دورهای بعدی آسان تر خواهند شد.

نکته خیلی مهم، مرور های به موقع است. حتماً در برنامه درسی خود مرورهای به موقع داشته باشید که در این صورت، با شجاعت بیشتری وسواس مطالعه خود را کنار می گذارید.

یک سوال؟

در اینجا سوالی مطرح می شود و آن این است که فرد مبحث را خوانده ولی مفهومش را دریافت نکرده و نمی تواند از آن خلاصه تهیه کند. در واقع در زمان مطالعه اولیه خلاصه نویسی درست و به جا نیست. این صحبت درست است. اما این توصیه فقط برای افراد وسواسی است. چون که نوشتن کلیات و کلمات کلیدی برای حل مشکل وسواس بسیار کمک کننده است. در واقع این خلاصه ها بعداً طی چند مرحله تکمیل می شود. پس جای نگرانی نیست.

یک اصل روانشناسی

یک اصل در روانشناسی وجود دارد و بیان می کند که: چیزی که توسط فرد دیده و خوانده شود یاد گرفته می شود و این توسط فرد می تواند به دیگران آموخته شود. اما مطلبی که نوشته شود دو برابر خواندن مطلب در ذهن ماندگار می شود و طی چند مرحله به راحتی این مطلب از حافظه کوتاه مدت وارد حافظه بلند مدت می شود. پس وقتی حس کردید مطلب را یاد نگرفتید آن را برای خود یادداشت کنید. اگر در نوشتن مشکل دارید، آن را برای دیگران توضیح دهید. توضیح به دیگران تاثیر زیادی در فهم مطلب دارد. اگر شخصی در دسترس نبود جلوی آینه مطلب را برای خود توضیح دهید. پس از این کار مجدداً وارد متن کتاب شده و نکته برداری کنید و نکات کلیدی را برای خود یادداشت کنید.