رتبه بندی دانشگاه آزاد (واحدهای برتر دانشگاه آزاد)

هر ساله تعداد زیادی از داوطلبان کنکور و همچنین فارغ التحصیل های متوسطه دوم تمایل دارند که تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آزاد اسلامی بگذرانند. دانشگاه آزاد یه عنوان یک سامانه دانشگاهی در ایران فعالیت می کنند. و در بیشتر شهرهای ایران یک یا چند مرکز آموزشی دارد. دانشگاه آزاد اسلامی بزرگترین مرکز آموزشی و پژوهشی ایران است. حالا این سوال پیش می آید که کدام واحد از بین واحدهای دانشگاه آزاد از لحاظ علمی در سطح بالاتری قرار دارند.

ما در این مقاله قصد داریم رتبه بندی جهانی و داخلی واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی را بررسی کنیم. پس برای انتخاب راحت تر درباره انتخاب رشته دانشگاه آزاد با ما همراه باشید. در ادامه به سوالات زیر جواب داده خواهد شد.

• جایگاه جهانی دانشگاه آزاد چه طور است؟
• بهترین دانشگاه آزاد ایران کدام است؟
• رتبه بندی دانشگاه آزاد بر اساس چه معیارهایی انجام می شود؟
• شرایط ۱۰ دانشگاه آزاد برتر چیست؟

تاریخچه دانشگاه آزاد اسلامی

همان طور که گفته شد دانشگاه آزاد یک سامانه دانشگاهی است. واحدهای آموزشی و پژوهشی این دانشگاه در سراسر کشور وجود دارد. دانشگاه آزاد اسلامی در ۳۱ اردیبهشت سال ۶۱ و به پیشنهاد آیت الله هاشمی رفسنجانی تاسیس شد. و امروزه بزرگترین مرکز آموزشی کشور محسوب می شود. قدیمی ترین و‌ اولین واحد این دانشگاه، واحد تهران مرکز است. و بعد از تهران دومین واحد در تبریز تاسیس شد. تاسیس واحد های جدید دانشگاه آزاد اسلامی در شهرهای مختلف تا به امروز ادامه داشته است. برند دانشگاه آزاد اسلامی نیز در سال ۹۲ در بین ۱۰۰ برند برتر ایرانی قرار گرفت.

جایگاه جهانی دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی رتبه بندی دانشگاه ها یکی از راه های سنجش کیفیت آن هاست. دانشگاه آزاد اسلامی یکی از بزرگترین دانشگاه های حضوری جهان است. و از نظر تعداد دانشجویان، اعضای هیئت علمی و کارکنان در جایگاه پنجم جهانی قرار دارد. این دانشگاه با داشتن تقریبا ۲۵ هزار هیئت علمی تمام وقت، ۳۵ هزار هیئت علمی نیمه وقت، ۳۵ هزار کارمند و بیش از یک میلیون دانشجو در این رتبه قرار گرفته است.

۲ واحد دانشگاهی مستقل ( نجف آباد و علوم تحقیقات) و ۳۱ واحد دانشگاهی استانی که شامل ۴۰۰ پردیس دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی و پزشکی است؛ به همراه ۴ واحد برون مرزی در کشورهای انگلستان، امارات، لبنان و افغانستان از جمله واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد هستند. وجود واحدهای دانشگاهی مختلف در شهرها و استان ها، نشان دهنده اهمیت بررسی رتبه بندی دانشگاه آزاد است.

معیارهای رتبه بندی دانشگاه ها

هر ساله دانشگاه های جهان طبق رتبه بندی و‌ رنگینک های مختلفی لیست می شوند. که معیارهای رتبه بندی در هر یک از آن ها با هم فرق می کند. سطح کیفی دانشگاه و سطح علمی اساتید، تجهیزات آزمایشگاهی و پژوهشی، تعداد دانشجویان، تعداد مقالات ثبت شده دانشگاه و بورس های داده شده از جمله معیارهای موثر در رتبه بندی دانشگاه های مختلف سراسر جهان هستند.

در این بین باید به این نکته اشاره کرد که نحوه پذیرش و ورود دانشجویان به دانشگاه در این رتبه بندی ها تاثیر چندانی ندارد. همین نکته باعث می شود تا دانشگاه آزاد اسلامی در رتبه بندی های جهانی از سایر دانشگاه های ایران عقب نماند. و با داشتن تعداد زیادی دانشجو بتواند جایگاه جهانی خوبی را به خود اختصاص دهد.

در بین رتبه بندی هی گوناگون تنوع زیادی در معیارهای شاخص دیده می شود. پس جایگاه متفاوت دانشگاه ها در رتبه بندی های متفاوت دور از ذهن نیست. در بین این معیارها از سطح کیفی آموزش دانشگاه ها تا تعداد وبسایت های دانشگاه، تعداد دانشجویان، تعداد اساتید، تعداد کارمندان و حتی متراژ و مساحت دانشگاه! دیده می شود.

یکی از مهمترین معیارهای رتبه بندی در اغلب شیوه ها سطح کیفی آموزش دانشگاه است. اما تاثیر این عامل هم در شیوه های رتبه یندی مختلف متفاوت است. مثلا تاثیر معیار کیفیت آموزش در رتبه بندی شانگهای ۱۰ درصد و رتبه بندی تایمز ۳۰ درصد است. تعداد جوایز جهانی و تعداد دانشجویان فارغ التحصیل هم از معیارهای مهم دیگر هستند.

پیوندهای صفحه وب سایت دانشگاه، تعداد اساتید و دانشجویان بین المللی، کنفرانس ها و مشارکت های جهانی هم در یین معیارهای طبقه یندی دانشگاه ها دیده می شود. فعالیت های تحقیقاتی و خروجی علمی دانشگاه و اعتبار پژوهش ها نیز مهم هستند. اعتبار پژوهش ها با توجه به تعداد مقالات منتشر شده در مجلات معتبر علمی، میزان مقالات ISI، تعداد ارجاعات و بررسی مقالات توسط هیئت علمی دانشگاه تعیین می شود.

رتبه بندی تایمز ( Times World University Ranking )

نظام رتبه بندی تایمز یکی از دقیق ترین نظام های رتیه بندی است. که رتبه بندی و ارزیابی دانشگاه ها را با توجه به ۱۳ شاخصه مهم انجام می دهد. سطح کیفی آموزش، تحقیقات و پژوهش های دانشگاه ها معیارهای اصلی این رتبه بندی هستند. و هر یک به اندازه ۳۰ درصد ارزش دارند. در آمد صنعتی و چشم انداز جهانی نیز در این رتبه بندی اهمیت ویژه ای دارد. اهمیت این دو ‌شاخص نیز ۵ درصد است. در سنجش سطح کیفی آموزش نسبت دانشجویان به اساتید، نسبت دانشجویان کارشناسی به دکترا، نسبت دانشجویان دکترا به اعضای هیئت علمی، سرمایه های سازمانی دانشگاه و شهرت آن مهم هستند و بررسی می شوند.

رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ( ISC Islamic Ranking World University )

هدف ایجاد رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام، پیدا کردن و نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاه های کشورهای اسلامی به منظور ارتقا سطح کیفی این دانشگاه ها است. این شاخص در هدف گذاری و تعیین سیاست های دانشگاه های کشورهای اسلامی موثر است. در بین شاخص های این رتبه بندی پژوهش با ۶۰ درصد تاثیر، نوآوری با ۱۵ درصد، آموزش با ۱۰ درصد و فعالیت های بین المللی با ۱۵ درصد دیده می شوند.

ISC رتبه بندی های مختلفی بر اساس شاخص های خود ارائه می دهد. برای مثال در سال ۲۰۲۰ دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، رتبه ۲ کشوری و ۳۲۸ جهانی را از لحاظ نوآوری کسب کرد. علاوه بر این دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات طبق شاخص پژوهش و استعداد علمی سومین دانشگاه در کشور و ۴۵۸ اُمین در جهان بود. در مجموع طبق این نظام رتبه بندی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات رتبه هفتم کشوری و ۶۳۸ جهانی را به خود اختصاص داد.

در ادامه این مقاله رتبه بندی دانشگاه آزاد را طبق رتبه بندی ISC می بینید و ۱۰ دانشگاه آزاد برتر را بررسی می کنیم.

رتبه بندی همه دانشگاه های آزاد ایران

همان طور که گفته شد هر ساله دانشگاه های جهان بر اساس معیارهای متفاوتی رتبه بندی می شود. در ادامه رتبه بندی دانشگاه آزاد را بر اساس رتبه بندی ISC می بینیم. از بین بیش از ۴۰۰ واحد دانشگاه آزاد ۱۸۰ واحد اول را در جدول زیر رتبه بندی کرده ایم.

همان طور که گفته شد در جدول بالا رتبه بندی دانشگاه های آزاد را با در نظر گرفتن تعداد مقالات داخلی، مقالات خارجی و همایش ها و ژو‌رنال ها می بینید.

۱۰ دانشگاه آزاد برتر

در ادامه مقاله رتبه بندی دانشگاه آزاد به بررسی ۱۰ دانشگاه آزاد برتر می پردازیم.

1- دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

آبان ماه ۱۳۶۳ دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات فعالیت خود را با رشته‌های علوم انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه و کشاورزی و با ۲۵۰ دانشجو شروع کرد. امروزه واحد علوم و تحقیقات، یک واحد جامع مستقل محسوب شده و ۱۲ دانشکده و ۲۷ مرکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی و ۹۶ گروه تخصصی دانشجویان و محققان رشته‌های و مقاطع تحصیلی مختلف دارد. و حدود ۴۰ هزار دانشجو در ۶۳۴ رشته گرایش و مقاطع مختلف در آن تحصیل می کنند. این واحد بیش از ۶۰۰ استاد و عضو هیئت علمی دارد. که با تلاش هیئت علمی این دانشگاه در سال های اخیر ۳۷۸ عنوان کتاب به صورت تالیفی و ترجمه منتشر شده است.

2- دانشگاه آزاد واحد کرج

واحد دانشگاه آزاد شهر کرج در رجائی شهر کرج قرار دارد. در ۱۲ دانشکده و آموزشکده عالی سما که وابسته به این واحد است؛ تقریبا ۳۳ هزار دانشجو مشغول به تحصیل هستند. تعداد فارغ التحصیل های این واحد هم بیش از ۱۰۰ هزار نفر ثبت شده است. ۷۰۰ هیئت علمی و ۹۰۰ کارمند نیز در این واحد مشغول به کار هستند. دانشگاه آزاد واحد کرج، علاوه بر رتبه سوم در بین واحدهای دانشگاه آزاد رتبه ۴۳ در بین تمامی دانشگاه های کشور را نیز دارد. ۲۵۰ رشته و گرایش در مقاطع مختلف در این دانشگاه ارائه می شود.

3- دانشگاه آزاد واحد مشهد

این واحد از دانشگاه آزاد اسلامی، در آذر ماه سال ۱۳۶۱ و با ۱۶۷ دانشجو شروع به کار کرد. این واحد در حال حاضر ۳۲ هزار نفر دانشجو و ۸۰ هزار فارغ التحصیل دارد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، بزرگترین دانشگاه شرق ایران است. دانشگاه آزاد واحد مشهد، پژوهشکده محیط‌های خشک که اولین پژوهشكده زیر نظر وزارت علوم در بین كل واحدهای دانشگاه آزاد است؛ را داراست. در این واحد دانشگاهی ۱۵۸ رشته را در مقاطع مختلف ( کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی و دکترای حرفه‌ای ) ارائه می دهد.

4- دانشگاه آزاد واحد تبریز

دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، اولین و قدیمی ترین واحد دانشگاه آزاد  بیروت از شهر تهران است. و در آبان ۱۳۶۱ تأسیس شده است. و در آغاز فعالیت خود را با ارائه سه رشته ریاضی، فیزیک و عمران شروع کرد. این دانشگاه در سال ۹۰ بهترین رتبه را در بین دانشگاه های آزاد در رتبه بندی ISC کسب کرد. این واحد دانشکده های مهندسی مکانیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشکده معماری و هنر، دانشکده علوم پایه و دانشکده علوم انسانی را دارد.

5- دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب

این دانشگاه در سال ۱۳۶۴ و با اصل قرار دادن رشته های فنی و مهندسی در شهر تهران شروع به کار کرد. همین الان هم دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب بزرگ ترین دانشکده فنی را از نظر تعداد دانشجو و مساحت در بین همه دانشگاه‌های کشور دارد. علاوه بر دانشکده فنی این واحد دارای ۱۲ دانشکده دیگر است.

دانشکده های دیگر این واحد شامل دانشکده های مهندسی شیمی و پلیمر، مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، عمران، معدن و مکانیک، مدیریت، ادبیات فارسی و زبان های خارجی، مهندسی صنایع، روان شناسی و علوم تربیتی، حقوق، علوم سیاسی، حسابداری و علوم اقتصادی و مالی، تربیت بدنی و علوم و رزشی، علوم پایه، هنر و معماری و دانشکده مهندسی برق است. این واحد تا به امروز بیش از ۱۳۵ هزار فارغ التحصیل داشته است.

دانشکده فنی دانشگاه تهران جنوب قوی ترین دانشکده فنی در بین دانشگاه های آزاد است.

6- دانشگاه آزاد واحد اراک

دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال ۶۴ با ۶۰۰ دانشجو کار خود را شروع کرد. الان بعد گذشت بیشتر از ۳۰ سال با نزدیک ۲۰ هزار دانشجو و ۲۰۱ رشته و گرایش در مقاطع مختلف به کار خود ادامه می دهد. دانشگاه آزاد اراک بزرگترین دانشگاه آزاد غرب ایران است. این دانشگاه دارای ۷ دانشکده با نام های دانشکده علوم پزشکی، دانشکده داروسازی، دانشکده مدیریت، فنی مهندسی و کشاورزی، علوم پایه، پرستاری پ مامایی است.

7- دانشگاه آزاد واحد خوراسگان اصفهان

این واحد در سال ۶۶ و با ۵۰۰ دانشجو شروع به کار کرد. اما امروز بیش از ۱۹ هزار نفر در این دانشگاه مشغول تحصیل هستند. ۷۵ هزار نفر نیز تا به الان از این دانشگاه فارغ التحصیل شده اند. ۱۹۶ رشته گرایش در مقاطع مختلف با وجود بیش از ۱۰۰۰ استاد در این دانشکده ارائه می شود. دانشکده های این دانشگاه به ترتیب عبارت اند از:

دانشکده علوم تربیتی و ‌روانشناسی، مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، پرستاری و مامایی، علوم انسانی و حقوق، تربیت بدنی، دندان پزشکی، علوم پایه، معماری و زبان خارجی.

8- دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

دانشگاه آزاد تهران مرکز اولین و قدیمی ترین واحد دانشگاه آزاد است. و از سال ۶۱ شروع به کار کرده است. این واحد در ابتدا دانشگاه آزاد واحد تهران نام داشت. واحد تهران مرکزی بعد از واحد علوم و تحقیقات بزرگترین واحد دانشگاه آزاد است. این واحد ۱۴ دانشکده و ۳ پردیس دانشگاهی در سوهانک، پونک و پیچ شمیران دارد. دانشکده های هنر و علوم انسانی و اجتماعی و بخش اداری در سوهانک، دانشکده های فنی مهندسی، علوم پایه و معماری و شهرسازی در پونک و دانشکده های ادبیات و علوم انسانی و زبان های خارجی در پیچ شمیران قرار دارند.

9- دانشگاه آزاد واحد شهرضا

این واحد در استان اصفهان و در شهرضا واقع شده است. واحد شهرضا در سال ۶۷ آغار له کار کرده است. و دانشکده های علوم انسانی و اجتماعی، دانشکده فنی و مهندسی و دانشکده علوم پایه را داراست. و رشته های مختلف را در مقاطع مختلف ارائه می دهد.

10- دانشگاه آزاد واحد اردبیل

این واحد نیز جزو واحدهای قدیمی دانشگاه آزاد است. که در سال ۶۲ تاسیس شده است. هم اکنون بیش از ۱۱ هزار دانشجو در رشته ها و مقاطع مختلف این واحد مشغول به تحصیل هستند. ۱۴۳ رشته دانشگاهی در مقاطع مختلف در ۴ دانشکده علوم پزشکی، علوم انسانی، مهندسی و فنی و علوم پایه این دانشگاه ارائه می شود.

واحد های جامع دانشگاه آزاد اسلامی

از بین نزدیک به ۴۵۰ واحد دانشگاه آزاد اسلامی، ۴۶ واحد به عنوان واحد جامع دانشگاه آزاد شناخته می شوند. این ۴۶ واحد از نظر سازمان مرکزی دانشگاه آزاد، جایگاه بالاتری در بین دانشگاه های آزاد دارند.

واحد های اردبیل، اراک، اصفهان( خوراسگان)، ارومیه، اهواز، ایلام، بجنورد، بیرجند، تبریز، تهران پزشکی، تهران جنوب، تهران مرکز، تهران شمال، چالوس، خرم آباد، دامغان، رشت، رودهن، زاهدان، زنجان، ساری، سمنان، ساوه ، سنندج، شاهرود، شوشتر، شهرکرد، شهر قدس، شیراز، علوم تحقیقات، قائم شهر، قم، قزوین، قوچان، کرمان، کرمانشاه، کرج، گرگان، مشهد، نجف آباد، نیشابور، همدان، یاسوج و یزد این ۴۶ واحد جامع هستند.

واحد های جامع مستقل

واحد های جامع مستقل واحد هایی هستند که اختیارات مستقل بیشتری دارند. از بین تمامی واحد های دانشگاه آزاد تنها دو واحد نجف آباد و علوم تحقیقات مستقل هستند. این دو واحد تابع دانشگاه های استان خود نیستند.

جمع بندی

در انتها باید بگوییم که دانشگاه آزاد بزرگترین سامانه دانشگاهی ایران و یکی از بزرگترین دانشگاه های جهان است.و دانشجویان در رشته های با آزمون و یا بدون آزمون این دانشگاه تحصیل می کنند. و داوطلبان تحصیل در این دانشگاه باید با توجه به کیفیت و رتبه دانشگاه، مسافت و هزینه ها بهترین انتخاب رشته برای دانشگاه آزاد را داشته باشند. همان طور که گفته شد تحصیلات عالی و‌ دکترا در رشته های در این دانشگاه ممکن است. و بعضی واحد ها دانشکده علوم پزشکی هم دارند.